IV. Kapitulua

19. artikulua. Finantza-baliabideak

LagunAroren finantza-baliabideak, oso-osorik bere helburuak betetzeko direlarik, honako hauek izango dira:

• Aldizkako Kuotak, Kooperatiba bazkide babesleek ordaindu beharrekoak mutualisten onurarako, Batzar Nagusian urtero erabakiko diren zenbatekoen arabera.
• Bere ondarearen inbertsioan lorturiko etekinak.
• Salbuespen gisa, egoera berezietan mutualistek eurek ordaindutako kuotak.
• Har litzakeen subentzio, konpentsazio, emari, legatu eta gainerako ondasunak.

20. artikulua. Funts mutuala

Funts Mutuala Erakundearen fondo propioek osatuko dute, legezko kopuruetaraino Emaitzen kargura jarriak, eta, beraz, ez mutualistek eta ez Kooperatiba bazkide babesleek ez dute berreskuratzeko inolako eskubiderik izango.

21. artikulua. Prestazio eta kuotei buruzko eskuduntza

Prestazioen maila eta dagokien kuota finkatzea, baita prestazioak ezarri edo kentzea ere, Batzar Nagusiaren eskuduntza da, Kontseilu Errektorearen proposamenari jarraituz.

Prestazioak Prestazio Erregelamenduan daude jasota eta kuotak Batzar Nagusian onartuko dira urtero.

Halaber, Batzar Nagusia eskudun izango da Gizarte Segurantzan Langile Autonomoen Araubide Bereziari kotizatzeko erreferentzia finkatzeko.

22. artikulua. Kotizazio tarifak eta oinarriak

LagunAro, EPSVko Kotizazioen Tarifak hileko aurrerakinen eta Kotizazio Oinarrien (LagunAro, EPSVra eta Gizarte Segurantzako Langile Autonomoen Araubide Berezira) arteko lotura ezartzen du, baita kooperatiba bazkide babesleek Kotizazio Oinarri horiei dagokienez ordaindu beharreko kuotak ere.

Tarifa hori mutualista bakoitza atxikita dagoen kotizazio ereduaren ezaugarrietara egokituko da, eta kontsumo aurrerakinen balioaren arabera finkatuko da, eta urtero eguneratuko da, kontsumoko prezioen indizearen eta kooperatiba bazkide babesleen ordainsarien dinamikaren bilakaeraren arabera.

Oro har, LagunAro, EPSVren prestazioetarako eta Gizarte Segurantzako Langile Autonomoen Araubide Berezirako Kotizazio Oinarriak zehazteko, mutualistak bere lan indizeari bere kooperatiba bazkide babeslean esleitutako balioan oinarrituta jasotzen duen hileko kontsumo aurrerakina hartuko da kontuan.

Nolanahi ere, kooperatiba bazkide babeslearen aurrerakinen maila LagunAro, EPSVren Kotizazio Tarifarena baino txikiagoa denean, Kooperatibak aukeratu ahal izango du LagunAro, EPSVren pentsioetarako (Erretiroa, Alarguntasuna, Zurztasuna, Zurztasun Absolutua eta Ezintasun Iraunkorra) eta Gizarte Segurantzako Langile Autonomoen Araubide Berezirako Kotizazio Oinarriak mutualistak LagunAro, EPSVren Kotizazio Tarifan duen lan indizeari dagozkionak izatea.

Aurreko paragrafoan adierazitako kasuan, LagunAro, EPSVren pentsioetarako eta Gizarte Segurantzako Langile Autonomoen Araubide Berezirako erreferentziazko kotizazioari buruzko erabakia kooperatiba bazkide babesle bakoitzaren Kontseilu Errektoreak hartuko du, eta kooperatibako bazkide guztiei aplikatuko zaie. Kooperatiba bazkide babesle bakoitzak erabaki horren berri eman beharko dio LagunAro, EPSVri, eta, jakinarazpen hori egiten ez den bitartean, kooperatiba bazkide babesleari mutualista bakoitzak LagunAro, EPSVren Kotizazio Tarifan duen lan indizeari dagozkion Kotizazio Oinarriak aplikatuko zaizkio LagunAro, EPSVren pentsioetarako eta Gizarte Segurantzako Langile Autonomoen Araubide Berezirako.

Pentsioetarako kotizatzeko ezartzen den gehieneko muga une bakoitzean LagunAro, EPSVn indarrean dagoen Kotizazio Tarifako sei indizeari dagokiona da.

Kotizazioa urtean hamabi aldiz egingo da kuota guztietarako.

Kotizazio indizeak, mutualistak kooperatiba bazkide babeslean izan ditzakeen mugimenduetatik aparte, hil natural bakoitzaren hasieran bakarrik aldatu ahal izango dira.

23. artikulua. Prestazioen oinarri arautzailea

Oinarri erregulatzaile batetik abiatuta kalkulatzen diren prestazioetarako, prestazio bakoitzerako zehaztu egin beharko dira oinarri arautzailea kalkulatzeko kontuan hartu beharreko kotizazio aldia, aipatu kalkuluaren oinarrian dauden kotizazio oinarriak eta, dagokionean, aipatu kotizazio oinarriak eguneratzeko ezarri beharreko irizpideak.

Prestazio bakoitzaren oinarri erregulatzailea kalkulatzeko berezitasun horiek Erakundearen Prestazio Erregelamenduan garatuko dira.

24. artikulua. Kuoten deiturak

Katalogazio administratiboaren ondorioetarako, LagunArori ordaindu beharreko kuotak honela deituko dira:

1. “Kuota Partziala”: prestazio bakoitzarengatik edo administrazio-gastuak estaltzeko Kooperatiba bazkide babesleek beren bazkide mutualista bakoitzaren izenean hilero ordaintzen duten zenbatekoa, gehi administrazio-kuota.
2. “Guztizko Kuota”: prestazio guztiengatik Kooperatiba bazkide babesleek beren bazkide mutualista bakoitzaren izenean hilero ordaintzen duten zenbatekoa, gehi administrazio-kuota.

25. artikulua. Kuoten proportzionaltasuna

Oinarrizko kuota partzialak ─LagunAro, EPSVk ematen dituen prestazioak, baita administrazio-gastuak ere, ordaintzeko direnak─ prestazio bakoitzerako mutualista bakoitzari dagokion Kotizazio Oinarriaren proportzionalak izango dira.

26. artikulua. Banaketako kuotak

Desgaitasuna duten Pertsonentzat Laguntza, Osasun Laguntza, Aldi baterako Ezintasun, Haurdunaldiko Arrisku, Edoskitzaroko Arriskua, Jaiotza eta Adingabearen Zaintza, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adin txikikoen zainketa, Enplegu Laguntza eta Heriotzagatiko Laguntzako prestazioak estaltzeko kuotak, urtero denboraldi horretan emaniko prestazioen mailara iritsiko dira. Mutualistei emango zaizkien Zigor eta Hobarien bidez eta hurrengo ekitaldirako kuotak aldatuz erregularizatuko dira diferentziak, hala balegokio.

Dena dela, denboran zehar portaera irregularra izan dezaketen prestazioetan funts edo fondoak sortu ahal izango dira.

Administrazio-kuota ekitaldirako kalkulatutako eta kuotaren kontura finantzaturiko Administrazio-gastuen arabera finkatuko da. Alde edo diferentziak hurrengo ekitaldiko kuota aldatuz erregularizatuko dira.

27. artikulua. Kapitalizazioko kuotak

Erretiro, Alarguntasun, Zurztasuna, Zurztasun Absolutua eta Ezintasun Iraunkorreko prestazioak estaltzeko kuotek azterketa aktuariala behar dute kotizazio-tasa finkatzeko, Estatutu Sozial hauetan eta Prestazio Erregelamenduan ezarritako oinarrien arabera.

28. artikulua. Prestazioak etetea

Prestazioen eskubideaz baliatzeko, Kooperatiba bazkide babesleak eguneratua beharko du izan bere mutualistengatik dagozkion kuoten ordainketa, eta L agunAro, EPSVk automatikoki eten ahal izango dizkie bere prestazioak mutualistei, horien onuradunei eta Kooperatiba bazkide babesleei, baldin eta ez bada betetzen baldintza hau.

29. artikulua. Gastuaren autokonpentsazioa

Onuradun bakoitzeko gastu-mailak kolektibo behar hainbat zabaletan autokonpentsatuak gerta daitezen, Kooperatiba bazkide babesleen artean Komunitate Mutualistak eratuko dira, Komunitate hauen definizioa, ezaugarriak eta eskuduntzak Estatutu Sozial hauen VI. Kapituluan zehaztuko direlarik.

Osasun Laguntza eta Aldi Bateko Ezintasun prestazioetan Komunitate Mutualistei aplikatuko zaien hobari- eta zigor-sistema Prestazio Erregelamenduan garatuko dira.

30. artikulua. Gastuaren kontrola

LagunAro, EPSV prestazio bakoitzeko gastu-kontrola eramango du, bertan komunitate mutualista, Kooperatiba bazkide babesle, mutualista eta onuradun bakoitzeko kontsumoa zehaztuko delarik.

31. artikulua. Erantzukizuna kuoten ordainketa

Kooperatiba bazkide babesleak izango dira bere mutualista bakoitzak sorturiko kuoten zenbatekoaren erantzule LagunAro, EPSVren aurrean.

32. artikulua. Administrazio gastuak

Kapitalizazio-prestazioen administrazio-gastuak inbertsio-kudeaketako kontuaren etekin gordinen kargura finantzatuko dira, eta ezingo dute gainditu azken ekitaldiaren itxierako hornidura teknikoen %0,30.

Banaketako prestazioen administrazio-gastuak kuota espezifiko baten kargura finantzatuko dira eta ezingo dute gainditu prestazio hauen finantzaketarako azken ekitaldian bildutako kuoten %10.

33. artikulua. Kontabilitatea

Aplikatu beharreko legezko xedapenetan ezarritakoaren arabera eramango du Erakundeak bere kontabilitatea, une oroz bere egoera ekonomikoa zehazki islatzeko moduan.

Urteko kontuak kanpoko kontu-ikuskatzaile batek ikuskatuko ditu.

34. artikulua. Kapitalizazio-prestazioen oinarri teknikoak

Urtero, ekitaldi ekonomikoa ixtean, Kontseilu Errektoreak izendaturiko Aktuario batek kalkulatuko ditu hornidura teknikoak, ezarritako interes teknikoaren eta gainerako hipotesi aktuarialen arabera.

Kontseilu Errektoreak egiaztatu beharko du kapitalizazio-prestazioen estaldurara loturiko ondarearen inbertsioa lege-xedapenetara egokitzen dela, baita, ondorio horietarako, aipaturiko inbertsioen balorazioa ere.

35. artikulua. Etekinen zertarakoa

Lorturiko etekinek ekitaldiko premia aktuarialak gainditzen badituzte, aldea lehenik Prestazio Erregelamenduan araututako pentsio-eskubideak eguneratzeko konpromisoak betetzeko erabiliko da eta, gero, kaudimena sendotzeko, beste ekitaldi batzuetan gerta litekeen errentagarritasun urriegia estali ahal izateko.

Kapitalizazio-prestazioen estaldurara loturiko ondarearen inbertsioak sorturiko etekina ezingo da inola ere beste helburu batzuetarako erabili, kapitalizazio-prestazioetatik eratorritako horietarakoxe izan ezik.

36. artikulua. Kotizazioa jardunean eta lan-utzialdian

1. Kooperatiba bazkide babesleak behartuta daude kuota guztiak ordaintzera aktibo dauden mutualisten alde, egoera hauek barne direla: Aldi Baterako Ezintasuna, Haurdunaldiko Arriskua, Edoskitzaroko Arriskua, Jaiotza eta Adingabearen Zaintza, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adin txikikoen zaintza, Langabezia edo Aurretiazko erretiroa.
2. Beren kooperatiba bazkide babeslean aldi baterako eszedentzian egonik beren borondatez LagunAro, EPSVren prestazioak jasotzen jarraitzea erabaki duten mutualistek pertsonalki ordaindu beharko dituzte dagozkien kuotak, baina mutualistak aurrez eskatu eta LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak onetsi behar du. LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak kasu horietarako kotizazio sistema espezifiko bat arautuko du.

Salbuespen gisa eta Kooperatiba bazkide babeslearen berariazko akordio bidez, aldi baterako eszedentzian dagoen mutualistaren kuotak Kooperatibak ordaindu ahal izango ditu.

37. artikulua. Mutualisten baja

Erretirorako kotizatzeari uzten dioten eta LagunAro, EPSVko Erretiro Aurreratuko prestazioaz baliatu ezin diren mutualistak etenaldiko mutualista bihurtuko dira, eta egoera horretarako Erregelamenduan araututako prestazioetarako eskubidea izango dute. Mutualistak ezingo dira etenaldiko mutualistaren figuran sartu baldin eta LagunAro, EPSVko Ezintasun Iraunkorreko pentsioa kausatu badute, Desgaitasun Iraunkor Oso eta Kualifikatu, Ezintasun Iraunkor Absolutu edo Baliaezintasun Handiko mailetan, edo mutualistak hil badira.

Kooperatiba bazkide babesleetako edozeinetakoa izateari uzten diotenean edota horietan lan-utzialdian sartzen direnean 36.2 artikuluan araututakoari atxiki gabe, Erretiroko prestaziorako hamar urte baino gehiago kotizatu dutela egiaztatzen badute eta halaber aktibo izaera izan badute baja aurre-aurreko hamabi hilabeteetan, LagunAro, EPSVko bazkide izaten jarraitzeko aukera egin dezakete eta Erretiroko, Alarguntasuneko, Zurztasuneko eta Zurztasun Absolutuko prestazioen hartzekodun izan, eta hala badagokie baita Ezintasun Iraunkorreko prestazioaren hartzekodun ere, idatziz eskatzen badute eta dagozkien kuotak ordaintzera konprometitzen badira.

Etenaldiko mutualistek, kooperatiba bazkide babesleetakoak izateari behin betiko utzi diotenek, etenaldiko mutualista gisa aitorturiko eskubide ekonomikoak beste enpleguko aurreikuspen-plan preferente batera mugitu ahal izango dituzte, Prestazio Erregelamenduan ezarritako baldintzak betetzen badira betiere.

LagunAro, EPSVn eskubide ekonomikoen mugimendua aurreko paragrafoan aipaturiko etenaldiko mutualista horiengana mugatuko da.

38. artikulua. Kotizazioetan berandutze-errekargua

Kooperatiba bazkide babesleek bere mutualisten alde ordaindu beharreko kuotak mugaeguneratutako hilabeteengatik egingo dira LagunAro, EPSVn, dagokion hilaren hurrengoan, ordaindutako hileko azken eguneko balioaz.

Orokorki, aipatu epean ordaintzen ez diren kuotek berandutzagatiko errekargua izango dute, zenbatekoaren % 5i dagokiona hilabete edo frakzioko.

39. artikulua. Kotizazio-sistema bereziak

Kotizazio-sistema berezia erabaki lezake Kontseilu Errektoreak, prestazio- sistema paraleloa egokituko zaiolarik, mutualisten egoera bereziei erantzun ahal izateko: adibidez, kontratuen iraupen jakinari, Erakundean sartzerakoan duten adinari, Langile Autonomoen Araubide Bereziko Kotizazio Oinarriaren zenbatekoa edo gehikuntza zehazteko dauden mugei, oinarrizkoak diren nahiz ez diren arautzeetan ezarritako muga edo baldintzatzaileekiko mendetasunari edo antzeko beste egoera batzuei.