VII. Kapitulua

88. artikulua. Aplikazioa

Diziplina-araubidea, nola Kooperatiba bazkide babesleei hala mutualistei aplikatu ahal izango zaie.

Kooperatiba bazkide babesleak beren bazkide diren mutualistei ezarritako zigorren ordainketaren erantzule solidario izango dira.

89. artikulua. Hutsegiteen kalifikazioa

Hutsegite sozialak arinak, larriak eta oso larriak izan litezke.

1. Hutsegite arinak honako hauek izango dira:

1. Mutualistenak:
   • Helbide aldaketaren berri ez ematea bazkide babesle den Kooperatibari.
   • Aldi baterako Ezintasun egoeratan, diagnostiko medikoaren araberako bizimodua ez eramatea.
   • Identifikazio-agiria galdu delakoaren berri, ohartu bezain bizkor ez ematea LagunAro, EPSVri.
   • Dauzkaten kargu sozialetan arduraz ez jokatzea.
2. Kooperatiba bazkide babesleenak:
   • Mutualista-erroldaren aldaketak puntualtasunez ez bidaltzea.
   • Aldi baterako Ezintasunagatiko bajen berri behar den garaian ez ematea.
3. Bienak:
   • LagunAro, EPSVren ordena onerako eta helburuen garapenerako Organo eskudunek emandako arauak ez betetzea.
   • Desenkusaezinezko ezjakintasunez estatutu eta araudietako aginduak edo funtzionamendu-arauak ez betetzea.
   • Arrazoizko kausarik gabe, deituriko ekitaldi sozialetara eta partaide direneko organo sozialen bileretara ez joatea, Batzar Nagusietara, batez ere.

2. Hutsegite larriak beste hauek izango dira:

1. Mutualistenak:
   • Sarrerako miaketa medikoan, berak duen edozein gaixotasun edo lesio ez aitortzea.
   • Kooperatiba bazkide babesleari aurrez jakinarazi gabe, enpleguaniztasunean jardutea.
   • Aldi baterako Ezintasuneko egoerak bidegabeki luzatzea, edo Lagun- Aro, EPSVk gaixondorako ezarritako diziplina ez betetzea.
   • Onuradunei dagozkien aldaketak ez jakinaraztea.
   • LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektorearen iritziz, bidezko arrazoirik gabe, ez onartzea edo dimisioa ematea izendaturiko kargu sozialetan.
2. Kooperatiba Bazkide babesleenak:
   • Ekitaldian, hilabete bateko kuoten ordainketa egin gabe izatea.
   • Bertako mutualistak enpleguaniztasunean ari direnik ez jakinaraztea LagunAro, EPSVri, beraiek jakinaren gainean egonda.
   • LagunAro, EPSVn mutualistei alta emateko dauden arauak ez betetzea.
   • LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreari dagozkion egitekoak beren gain hartzea.
   • Laneko Osasun arloan zabarkeria handiz jokatzea.
3. Bienak:
   • Hutsegite arinetan berrerortzea.
   • Egindako edo ikusitako hutsegiteak maltzurkeriaz edo zabarkeriaz ezkutatzea, edo aitorpenak faltsutzea, ekintza hauek kalte larriak sortzen badituzte edo faltsifikazioa nabarmenki aldarrikatzen bada.
   • Alta baldintzatuaz mutualista lanera itzultzeari buruz Prestazio Erregelamenduko artikulu aplikagarrietan ezartzen dena onartzeari uko egitea.
   • Estatutu Sozial hauetako 16. artikuluan ezarritakoaren aurka, Osasun Laguntza edo Aldi baterako Ezintasuneko prestazioak antzerako beste edozeinez osatzea, norberaren borondatez.

3. Oso hutsegite larriak izango dira:

1. Mutualistenak:
   • Erakunde hau ukitzen duten prozedura zibil edo penalak daudela LagunAro, EPSVri ezkutatzea, edo noiz izango diren ez jakinaraztea.
   • Eskubideei uko egitea edo hirugarren erantzuleekin, edo hauen konpainia aseguratzaileekin, tratua egitea, LagunAro, EPSVren baimenik gabe.
   • Kalte-ordaina finkatu ondoren, LagunAro, EPSVri ez itzuli nahi izatea aurreratutako diru-kopuruei dagokien zatia.
   • Jasandako gaixotasun edo lesioen eragile izan diren kausak ezkutatu edo faltsutzea.
   • Edozein motatako gaixotasun edo istripuri buruz, itxura egin edo nork bere borondatez edo maltzurkeriaz eragitea edo gaizkoatzea.
   • Bajan egonik lan egitea, alta baldintzatuko egoerarako ezarritakoa betetzeagatik egiten duenean izan ezik.
   • Identifikazio-agiria hirugarren pertsonei eskualdatu edo uztea maulazko erabilera emateko edo mutualista eta onuradun ez direnek bolantea eskuratzeko.
2. Kooperatiba bazkide babesleenak:
   • Hiru hilabetez kuoten ordainketa egin gabe izatea.
   • Bajan dagoen mutualistari lanera itzularazi edo lan eragitea, alta baldintzaturako ezarritakoa betetzeagatik egiten badu izan ezik.
   • Zabarkeria sistematikoa Laneko Osasunaren arloan.
   • LagunAro, EPSVko funtzionamendua arautzen duten xedapenak ez betetzera zirikatzea, nahiz eta hutsegiterik ez burutu.
   • Organo eskudunek balioz onartutako erabaki sozialak ez betetzea.
3. Bienak:
   • Jakinaren gainean iruzur egitea, edo horretarako baliabideak jartzea norberaren borondatez, LagunAro, EPSVren interesen kaltetan.
   • Hutsegite larrietan berrerortzea.

90. artikulua. Zigorrak

Aurreko artikuluan adierazitako hutsegiteengatik ezarri ahal izango diren zigorrak ondorengo hauetako bat edo gehiago izan daitezke:

1. Mutualistentzako zigorrak:

1. Hutsegite arinengatik:
   • Ahozko edo idatzizko ohartarazpena.
2. Hutsegite larriengatik:
   • Ohartarazpen publikoa, zigorra ereduzkoa izan dadin beharrezko zabalkundea emanez.
   • Bidegabeki jasotako diru-kopuruen itzulketa eta, gainera, Kontseilu Errektorearen erabakiz aplikatuko zaion zigorra, beronen zenbatekoa — hutsegitearen larritasunaren arabera— haiek halako hamarrekoa izan daitekeelarik.
   • Prestazioak partzialki kentzea, baina ez hilabete baino luzaroagorako.
3. Hutsegite oso larriengatik:
   • Partzial edo osoki prestazioak kentzea, baina inola ere ez sei hilabete baino luzaroagorako.
   • Aurreratutako diru-kopuru guztien edo bidegabeki jasotakoen itzulketa eta, gainera, Kontseilu Errektorearen erabakiz aplikatuko zaion zigorra, beronen zenbatekoa —hutsegitearen larritasunaren arabera— haiek halako hamarrekoa izan daitekeelarik.
   • Kanporaketa.

2. Kooperatiba bazkide babesleentzako zigorrak:

1. Hutsegite arinengatik:
   • Ahozko edo idatzizko ohartarazpena.
2. Hutsegite larriengatik:
   • Ekitaldi sozialetan parte hartzeko gaitasunik gabe uztea.
   • Ohartarazpen publikoa, zigorra ereduzkoa izan dadin beharrezko zabalkundea emanez.
   • Bidegabeki jasotako diru-kopuruaren itzulketa eta, gainera, Kontseilu Errektorearen erabakiz aplikatuko zaion zigorra, beronen zenbatekoa —hutsegitearen larritasunaren arabera— haiek halako hamarrekoa izan daitekeelarik.
   • LagunAro, EPSVko zerbitzuak kentzea, baina ez hilabete baino luzaroagorako.
3. Hutsegite oso larriengatik:
   • Estatutu Sozial hauetan ezarritako eskubide guztien edo batzuen galera.
   • Kooperatiba bazkide babeslearen errolda mutualistaren hilabeteko lan - aurrerakin guztien zenbatekorainoko zigorra.
   • Kanporaketa.

91. artikulua. Zigorra neurtzea

Zigorra erabaki aurretik, hutsegitearen larritasuna izan beharko da kontuan, baita egindako edo egin nahi zen kaltea eta inguruabar astungarri edo aringarriak ere; esate baterako, berrerorketa edo hutsegitearen garrantzia eta zentzua argitzen dituzten beste batzuk.

92.artikulua. Prozedura

Hutsegite-espedientea bi aletan zertuko da bere dokumentu guztietan, bat LagunAro, EPSVKo artxibategian geldituko delarik, Kooperatiba bazkide babesle edo mutualista bakoitzaren espedienteari atxikia. Mutualisten hutsegiteak larriak edo oso larriak izan litezkeela uste denean, dagokien espedientea formulatu aurretik, beraren Kooperatiba bazkide babesleari entzun beharko zaio.

Hutsegite arinetan, lehen kalifikazioa LagunAro, EPSVko Zuzendaritzaren esku egongo da, honek idatziz jakinaraziko diolarik interesatuari, baita dagokion zigorproposamena ere; errudunduak bere deskargua egin ahal izango du LagunAro, EPSVko Zuzendaritzaren aurrean, azken instantzian honek berretsi edo aldatuko dituelarik behin betiko kalifikazioa eta zigorra.

Hutsegite larrietan, LagunAro, EPSVko Zuzendaritzak bideratuko du espedientea, honek idatziz jakinaraziko dizkiolarik interesatuari hutsegitearen behin-behineko kalifikazioa eta dagokion zigor-proposamena; errudunduak bere deskargua egin eta LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreari aurkeztu ahal izango dio, azken instantzian honek berretsi edo aldatuko dituelarik kalifikazioa eta zigorra.

Hutsegite oso larrietan, karguen orria LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak formulatuko du, honek idatziz jakinaraziko dizkiolarik interesatuari hutsegitearen behinbehineko kalifikazioa eta dagokion zigor-proposamena. Errudunduak egin lezakeen deskargua ere LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreari aurkeztuko zaio; honen epaia apelaezina izango da, ezarritako zigorra kanporaketa ez baldin bada behintzat, zeren eta, kasu honetan Kooperatiba bazkide babesleak —edo mutualistak, hau izanez gero zigortua— azken instantzian Batzar Nagusiaren aurrean jarri ahal izango baitu errekurtsoa.

93. artikulua. Epeak

Aurreko artikuluan ezarritako deskarguak aurkezteko epeak honako hauek izango dira, betiere dagozkien behin-behineko kalifikazioak jakinarazten diren egunetik aurrera:

• Hamabost lanegun, hutsegite arinetan.
• Hemezortzi lanegun, hutsegite larrietan.
• Hogeita bat lanegun, hutsegite oso larrietan.

Hutsegite arinak, zertu eta lau hilabetera preskribituko dira; larriak, seira; eta oso larriak, hogeita lau hilabetera.

94. artikulua. Zigorren bete beharra

Espedientatua ez bada helegiteko eskubideaz baliatzen, helegiteko epe hori amaitu eta biharamunetik izango dira betebeharrekoak zigor guztiak, edota apelaezinezko epaia eman eta jakinarazitako egunaren biharamunetik aurrera.

95. artikulua. Zigorrak deuseztatzea

Ezarritako zigorrak urtero deuseztatu ahal izango dira, Kooperatiba bazkide babesleei ezarritako zigorren oharpenak baliogabetuz eta LagunAro, EPSVrekiko harremanetarako birgaituz.

96. artikulua. Enplegu laguntza

Enplegu Laguntzari buruz, Estatutu Sozial hauetako eta Prestazio Erregelamenduko aginduen eta horiek garatu eta gauzatzeko emango diren aginduen ondoriozko betebeharrei iruzur egitea edo ez betetzea suposatzen duten ekintzak eta omisioak, Kontseilu Errektoreak zigortu litzakeen arau- hausteak izango dira, betiere Prestazio Batzordearen proposamenari jarraituz; hutsegitearen larritasunaren arabera, ondorengo zigorrak ezarri ahal izango dira:

1. Ohartarazpen publikoa.
2. Bidegabeki jasotako diru-kopuruen itzulketa eta, gainera, erabakiko den zigor ekonomikoa, larritasunaren arabera haiek halako hamarrekoa izan daitekeelarik.
3. Langabeziako prestazioak partzial edo osoki kentzea, baina ez urtebete baino luzaroagorako.
4. Kooperatiba bazkide babeslearen kooperatibista-erroldaren hilabeteko lanaurrerakin guztien zenbaterainoko zigor ekonomikoa.
5. Kanporaketa.

Zigor hauen ezarpena, Estatutu Sozial hauetan araututako betebehar, garantia eta errekurtsoak kontuan izanda egingo da.