LagunAro, Borondatezko Gizarte Aurreikuspeneko Erakundea, Mutualitate gisa eratu zen 1967an, eta 1983. urtean, horri buruzko lehen Lege Wa argitaratu ondoren, enpleguko Borondatezko Gizarte Aurreikuspeneko Erakunde bihurtu zen, iraupen mugagabearekin, bere xedea izanik laguntza eta aurreikuspen mutualista ematea aipaturiko Erakundean bazkide babesle diren Kooperatibetako mutualisten eta horien senide onuradunen alde.

Estatutu Sozialetan ekarpenen araubidea jasotzen da. Prestazio araubidea Prestazioen Erregelamendu honen gaia da, baita onarturiko kontingentziak eta prestazioak jasotzeko formulak zehaztea ere.

Estatutuen testuan Aurreikuspen Erakundean sartu edo kide izateko araubidea jasotzen da, baita ere mutualisten alta, baja, kargu uzte, harreman juridikoaren iraungitze eta etete, administrazio gastu, erreklamazioak aurkezteko prozedura eta gatazka eta erreklamazioak interpretatu eta ebazteko formulen ingurukoak, eta Aurreikuspen Erakundea iraungitzeko arrazoiak eta esleituriko ondarearen zertarakoa ere.

1. artikulua

LagunAro, EPSVren helburua, bere bazkide babesle diren Kooperatibetako mutualistei eta horien senitarteko onuradunei laguntza eta aurreikuspen mutualista ematea da.

2. artikulua

Bat. Prestazioak, erabilitako finantzaketa sistemaren arabera, honela sailkatzen dira:

1. Banaketako Prestazioak:
   • Desgaitasuna duten Pertsonentzat Laguntza.
   • Osasun Laguntza.
   • Aldi Baterako Ezintasuna.
   • Haurdunaldiko arriskua.
   • Berezko edoskitzaroko arriskua.
   • Jaiotza eta Adingabearen Zaintza.
   • Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketa.
   • Enplegurako Laguntza.
   • Heriotzagatiko Laguntza.
   • Genero indarkeriaren biktima diren mutualistak.
2. Kapitalizazio Prestazioak:
   • Erretiroa.
   • Alarguntasuna, Zurztasuna eta Zurztasun Absolutua.
   • Ezintasun Iraunkorra.
   • Etenaldiko mutualista.

Bi. Estatutu Sozialetako 39. artikuluak aipatzen dituen suposizioetan, prestazio erregimena LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak kasu bakoitzerako erabakitzen duena izango da.

Hiru. 2010eko martxoan Batzar Nagusiak aldaketa onartu zuen, bai kotizazio sisteman, bai LagunAro, EPSVn ordura arte indarrean egondako kapitalizazio prestazioen arauketan, eta jarduera irizpide espezifikoak ezarri ziren data hartan alta egoeran zeuden mutualista eta pentsiodunei buruz, Prestazioen Erregelamendu honen Xedapen Iragankorretan araututa geratzen direlarik.

Lau. Kapitalizazio prestazioen kasuan, zeinak bizi artean hileroko errenta moduan ordaintzen baitira, Kontseilu Errektoreak, eraginkortasun irizpideengatik, gutxieneko kopuru bat ezarri ahal izango du, eta, beraz, ateratzen den hileko zenbatekoa ez bada gutxieneko kopuru horretara iristen, pentsiodunari dagokion eskubidea ordainketa bakar baten edo aldi baterako errentaren bidez kobratzea ezarri ahal izango du.

3. artikulua

Prestazioen Erregelamendu honen Xedapen Iragankorretan araututakoa gorabehera, kotizazio oinarria Estatutu Sozialetako 22. artikuluak ezartzen duenaren arabera kalkulatuko da, lan indizearen osagai guztiak kontuan hartuta, hots, egiturazko indizea, funtzionala, lan konpentsazioko saria, iraupen plusa, intzidentzia negatiboak eta antzekoak, aparteko pagarik gabe. Kotizazioa hamabi aldiz egingo da urtean.

4. artikulua

Kooperatiba bazkide babesleetan eragindako alta eta bajen jakinarazpenak zehatzmehatz formulatu behar dira, gertatu ondorengo hamar lanegunen barruan. Jakinarazpen horiek horretarako ezarritako betebehar administratiboen arabera egin behar dira.

5. artikulua

Epez kanpo tramitaturiko alten kasuan, Kooperatiba bazkide babesleko mutualista izaten hasten den egun berean sortuko da kotizatu beharra, probaldia barne.

Aurreko paragrafoan ezarritako kasuetan, alta data, LagunAro, EPSVren prestazioak hartzen hasteko, dagokion dokumentazioa hartu aurretiko hamargarren eguna izango da, gehienez ere.

6. artikulua

Bajaren ondorioei dagokienez, bazkideak bere lan jarduerari uzten dion, edo bazkide izaera galtzen duen, egun berean eragingo dira, Estatutu Sozialetako 37. artikuluaren bigarren paragrafoko kasuetan izan ezik, bere kotizazioko prestazio berezietarako.

Kooperatiba bazkide babesleek bajaren berri emango ez balute, alta honek ez luke inolako ondoriorik izango prestazio eskubideari begira, baina, Kontseilu Errektorearen iritziz, Kooperatibari legokiokeen kotizatzeko obligazioaren kalterik gabe.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

7. artikulua

Desgaitasuna duten Pertsonentzat Laguntza, hain zuzen, Kontseilu Errektoreak desgaitutzat onarturiko eragileetako bakoitzarengatik, onuradunari hilero ematen zaion diru kopurua da. Laguntza hori hilero kopuru jakin bat emanez edo ikasketak egiteko edo errehabilitazio bereziren baterako beka emanez zertu daiteke.

8. artikulua

Honako egoera hauetan dauden mutualistak izango dira onuradunak:

1. Aktiboan, Aldi baterako Ezintasunean, Haurdunaldiko Arriskuan, Berezko Edoskitzaroko Arriskuan, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketan, Langabezian edo Aurreerretiroan.
2. Ezintasun Iraunkorreko Prestazioa.
3. Aldi baterako lan utzialdi edo eszedentzian bere Kooperatiba bazkide babeslean, baina LagunAro, EPSVri kotizatzeari utzi gabe.
4. Erretiro pentsiodunaren egoeran.

Senar-emazteak biak baldin badira LagunAro, EPSVko mutualista, bien artean izendatu behar dute prestazioaren onuraduna. Bietatik bat bakarra baldin bada, horixe izango da onuraduna.

Gainera, prestazioaren onuradun izango dira:

1. Alarguntasun pentsioduna zen mutualistaren alargun edo alarguntsa.
2. Zurztasun Absolutuko kasuetan, Alarguntasun pentsiodun izaera duen neba-arreba. Desgaitua seme edo alaba bakarra bada, bere legezko ordezkaria.

9. artikulua

Prestazio horretarako eskubidea honako desgaitasuna duten pertsona hauek dute:

1. Mutualistaren edo bere ezkontidearen seme-alabek, berdin delarik horien lege egoera.
2. Alarguntasun pentsiodun den alargun edo alarguntsaren seme-alabek, berdin delarik horien lege egoera.
3. Zurztasun Absolutuko pentsiodunak.

10. artikulua

Prestazio honetarako eskubidea LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak eskubidearen eragileari izaera hau onartu eta hurrengo hileko lehen egunetik aurrera izango da, eta bukatu, berriz, Zenbateko Finkoaren modalitatean, desgaitasuna amaitutakoan edo 23 urte betetakoan, desgaitasuna %65ekoa baino txikiagoa bada, eta Beka modalitatean, Kontseilu Errektoreak onartutako aldia bukatzean edo 23 urte betetakoan.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

11. artikulua

Desgaitasuna duten Pertsonentzat Laguntzaren diru kopurua, Zenbateko Finkoari dagokionez, Batzar Nagusiak onetsiko du, bertan erabakiko den aldirako.

Alternatiboki, eta hala dagokion kasuetan, ikasketak edo errehabilitazio bereziak egiteko beka emango da; bekak laguntza horren kostuaren %90 estaliko du, LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak baimendutako zerbitzuak edo erakundeak erabiltzen badira betiere.

12. artikulua

Desgaitasuna duten Pertsonentzat Laguntza finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala dena, hau izango da: ekitaldi baterako kalkulatutako gastua mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien artean zatituta ateratzen den ehunekoa.

Kalkulua ateratzeko, honako aldagai hauek hartuko dira kontuan:

1. Hurrengo ekitaldirako kalkulatzen den eragileen kopurua.
2. Prestazioaren batez besteko zenbatekoa eragile bakoitzeko.
3. Aurreko urtean gerta zitezkeen desbiderapenak.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

13. artikulua

LagunAro, EPSVren Osasun Laguntzako prestazioan osasun laguntza espezializatuaren zerbitzu mediko-kirurgikoak, anbulatorioko eta ospitaleko erregimenean, sartzen dira, Kontseilu Errektoreak onarturiko zerbitzu medikoen katalogoan jasoak.

14. artikulua

Aurreko artikuluan zehaztutako prestaziorako eskubidea izango dute honako egoera hauetakoren batean dauden mutualistek:

1. Aktiboan, Aldi baterako Ezintasunean, Haurdunaldiko Arriskuan, Berezko Edoskitzaroko Arriskuan, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketan, Langabezian edo Aurre-erretiroan.
2. Seme-alabak edo senideak zaintzeko legez babestutako eszedentzian, betiere Osasun Laguntzako prestazio horretarako kotizatzen bada.

Bere Kooperatiban aldi baterako lan utzialdian dauden mutualistek mantendu egin dezakete aurrez zeukaten Osasun Laguntzako prestazioa, ez badute eteten LagunAro, EPSVko kotizazioa, Estatutu Sozialetako 36.2 artikuluan araututakoaren arabera.

15. artikulua

Osasun Laguntzako prestazioaren onuradun izango dira, aurreko artikuluan aipaturiko mutualistez gain, horien seme-alabak, zeinahi dela ere horien legezko izaera, betiere 23 urtez beherakoak edo lanerako desgaituak baldin badira. Ondorio hauetarako, seme-alaben pareko izango dira familian seme-alaba gisa hartuak eta tutoretzapekoak.

16. artikulua

Osasun Laguntzarako eskubidea prestazio honengatik kotizatzen den lehenengo egunetik izango da eta prestazio honetan baja eragiten den egun berean bukatuko da.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

17. artikulua

Osasun Laguntzako prestazioak esan nahi du LagunAro, EPSVk ordainduko dituela prestaziora adskribatutako mutualistak eta horren onuradunek prestazioa osatzen duten zerbitzu mediko-kirurgikoen ondorioz egindako gastuak, zerbitzua erabiltzeagatik dagozkien ordainkidetzak kendu ondoren.

Zerbitzuagatiko ordainkidetza horiek, mutualistari zordunduak, prestazioaren zerbitzu propioak erabiltzeagatik sortutako gastuen %30 izango dira anbulatorio erako arreta espezializatuko kasuetan, eta zerbitzu bakoitzeko gehienekoa urtero Kontseilu Errektoreak ospitaleratze eta kirurgia prozesuetarako ezarriko duen kopuru finkoaren baliokidea izango da.

Kontingentzia profesionalen ondoriozko Osasun Laguntza kasuetan, mutualistak ez du ordainkidetzarik egin beharko, eta bere Kooperatibari egokituko zaio hori ordaintzea.

18. artikulua

Prestaziora adskribatutako mutualistak eta horren onuradunek prestazioaren zerbitzu propio guztiez gozatzeko, LagunAro, EPSVk bere osasun eskualdeetan hitzarturiko Arau, Tarifa edo Zerbitzuetara egokitu beharko dute, baita Kontseilu Errektoreak ezarritako baimen eta prozeduretara ere. Prestazio honen —eta batez ere emateko jokoan jarritako bitartekoen— aplikazio egokiak, irizpide kritikoak eta zuzenketa neurriek onuradunen laguntza handia eskatzen dute, eta horretarako Kontseilu Errektoreak kontuan izango ditu Kooperatibetako Organo Sozialen eta LagunAro, EPSVko Batzorde Delegatuen iradokizun eta proposamenak.

19. artikulua

Osasun Laguntzako prestazioa oinarrizko kuota partzialaren bidez finantzatuko da, Kooperatiba bazkide babesleek ordaindu beharrekoa bere bazkide mutualistetako bakoitzarengatik.

Oinarrizko kuota partzial hori mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala izango da, eta ekitaldian finantzatu beharreko kostua mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien artean zatituta kalkulatuko da.

Prestazioaren kostua, eta ondorioz, kanonaren eta kuotaren zenbatekoa kalkulatzeko, honako aldagai hauek hartuko dira kontuan:

1. Onuradun bakoitzeko gastuaren zenbatekoaren aldaketak, prestazio honetako zerbitzuen prezio aldaketen arabera.
2. Ekitaldirako kalkulaturiko onuradun kopuruaren aldaketa.
3. Aurreko ekitaldian prestazioaren saldoan izan zitezkeen desbiderapenak.

20. artikulua

Eska daitekeen erantzukizun maila lortzeko, LagunAro, EPSVk hobaria edo zigorra emango dio Komunitate Mutualista bakoitzari, iragan ekitaldian Osasun Laguntzako prestazioan onuradun bakoitzarentzat batez beste kalkulaturiko gastuarekiko izan diren desbiderapenengatik, irizpide hauen arabera:

1. Kalkulaturiko batez besteko gastu hori gainditzen duten Komunitate Mutualistek, zigor gisa, batez beste kalkulaturiko gastuaren eta benetan egindakoaren arteko aldearen %50 ordainduko dute, betiere egindako gastua ez baldin bada batez beste kalkulaturiko gastuaren %110 baino handiagoa.
   Egindako gastuak batez beste kalkulaturiko gastuaren %110 gainditzen badu, gehiegizko gastu horren gaineko zigorra %75era igoko da.
2. Batez beste kalkulaturiko gastura iristen ez diren Komunitate Mutualistei, hobari gisa, itzuli egingo zaie batez beste kalkulaturiko gastuaren eta egindako gastuaren arteko aldearen %50.

Bi kasuetan, dagokion zorduntze edo abonuaren bidez egingo da kitapena hurrengo ekitaldiaren barruan, LagunAroko Batzar Nagusiak urte horretako kontuak onartu ondoren.

Komunitate Mutualista bakoitzak ezarriko ditu dagozkion hobariak eta zigorrak banatzeko irizpideak Komunitate hori osatzen duten Kooperatiben artean, betiere baldintza hauek errespetatuz:

1. Hobaririk ez ordaintzea LagunArok batez beste kalkulaturiko gastuaren %110 baino gastu maila handiagoa duten Kooperatibei.
2. Zigorrik ez jartzea LagunArok batez beste kalkulaturiko gastuaren %90 baino gastu maila txikiagoa duten Kooperatibei.

Baldintza horiek ez dira aplikagarriak izango Komunitate Mutualista bateko Kooperatiba guztiek horri buruzko erabakia hartzen badute.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

21. artikulua

Aldi baterako Ezintasunak esan nahi du mutualistak diru kopuru baterako eskubidea duela, 23. artikuluan zehazturiko egoeretan lan egin ezinaren ondorioz galdutako lan aurrerakinengatik.

Halaber, Aldi baterako Ezintasuneko prestazio honen barruan sartzen dira Sekuelak, Lan Desgaitasuna eta Ezintasun Iraunkor Osoagatiko (EIO) Kalte Ordaina aitortzearen ondoriozko egoerak, Prestazioen Erregelamendu honen 30. eta 31. artikuluetan araututakoak.

22. artikulua

Lanean ari diren mutualista aktibo guztiek eta Haurdunaldiko Arrisku, Berezko Edoskitzaroko Arrisku, Jaiotza eta adingabearen zaintzako edo Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketa prestaziotik datozenek eragingo dute prestazio hau, eta horiek izango dira onuradun.

23. artikulua

Mutualistaren aldi baterako ezintasuna egoera hauetan gertatuko da:

1. Gaixotasun arrunt edo profesionalen bat eta istripuren bat —lanekoa edo ez— jasatean, Osasun Laguntza hartu eta lanerako gauza ez den bitartean.
2. Behaketa aldietan eta parekatu edo baliokideetan, horietan lanerako baja agintzen bada.

24. artikulua

LagunAro, EPSVn alta hartzen duen egunetik izango du mutualistak prestazio honetarako eskubidea.

Hamabi hilabeteko iraupena izango du gehienez ere, baina luza daiteke pentsatzen bada mutualistari senda agiria emateko aukera dagoela.

Aurreko paragrafoan ezarritako hamabi hilabeteko epe hori agortzean, Gizarte Segurantzako Lege Orokorrak araututakoa aplikatuz, Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala izango da organo eskudun bakarra baja egoerak kudeatu eta kontrolatzeko eta, beraz, luzapen egoera berariazkoa onartzeko beste sei hilabetez (kasu jakin batzuetan beste sei hilabetera ere luza daitekeena), edota ezintasun iraunkorreko espedientea hastea erabakitzeko, edota senda agiria emateko.

25. artikulua

Enpresako Zerbitzu Medikoaren edo LagunAro, EPSVko Ezintasunen Zerbitzu Medikoaren iritziz, Aldi baterako Ezintasunak ez badio mutualistari bere Kooperatiba bazkide babeslean jardueraren bat betetzea eragozten, onartu egin beharko du bere egoeraren arabera ezartzen zaion lanpostua, eta une horretan LagunAro, EPSVri amaitu egingo zaizkio betebehar ekonomiko guztiak.

Lanpostu horren esleipena aipaturiko Zerbitzuetakoren baten eskuduntza da, eta beronen baimenik gabe ezingo da aldatu behin betiko altaren aurretik. Mutualistak uko egiten badio lanpostuari, lanerako alta emateko ahalmena izango du Zerbitzu horrek, eta une horretatik aurrera, Aldi baterako Ezintasunaren prestaziorako eskubide guztiak galduko ditu.

26. artikulua

Aldi baterako Ezintasuna honako arrazoi hauetakoren baten ondorioz galduko da:

1. Alta medikoa ematean, Ezintasun Iraunkorra onartuta edo onartu gabe.
2. Prestazioen Erregelamendu honen 24. artikuluan araututako gehienezko iraupen epea igarotzean.
3. Mutualista hiltzean.
4. Baliaezintasun Handiko, Ezintasun Iraunkor Absolutuko, Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuko edo Erretiroko prestazioak eskuratzean.

Halaber, Langabezia eta Aurre-erretiroko egoerak bateraezinak izango dira Aldi baterako Ezintasunaren prestazioarekin.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

27. artikulua

Aldi baterako Ezintasunagatiko diru kopurua, hain justu, kotizazio indizearen hileko kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala izango da, gehi egoera horretan dagoen mutualistari dagokion Kuota Osoa.

Diru kopuru hori hamaika hiletan jasoko da urtean, oporraldia kenduta, salbu ezintasun hori haurdunaldiaren, erditzearen edo berezko edoskitzaroaren ondoriozkoa denean. Kuota Osoa LagunAro, EPSVn sartuko da, dagozkion prestazioak estaltzeko.

Ordainduko diren kopuruak, aipaturiko aldi horietarako, hauek izango dira: Lanekoa ez den istripu edo gaixotasun kasuan:

• Kontsumo Aurrerakinaren %80 gehi Kuota Osoa, lehen hiletik laugarrenera.
• Kontsumo Aurrerakinaren %90 gehi Kuota Osoa, bosgarren hiletik aurrera.

Kooperatibek aukera dute, lan istripuen kasuetan, prestazioa %100eraino osatzeko, hirugarren hiletik aurrera.

Kooperatibek prestazioaren kostuaren %50 hartuko dute bere gain Aldi Baterako Ezintasuneko prozesu bakoitzaren lehenengo hiru egun naturaletan.

Kooperatibek bere baitan arauak ezarri ahal izango dituzte, bajak errepikatzen badira, mutualistak lehenengo hiru egun naturalei dagokien kontsumo aurrerakinaren %80 ez jasotzeko, osorik edo partzialki (urte natural bereko bigarren bajatik aurrera); ondorio horietarako ez dira kontuan hartuko laneko istripuagatik gertatutako bajak.

28. artikulua

Aldi baterako Ezintasuna finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala dena, hau izango da: dagokion ekitaldirako kalkulatutako gastuaren eta mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien arteko zatiketatik ateratzen den ehunekoa.

Kuota hori prestaziorako kotizatzen ari diren mutualista guztiek ordainduko dute, bakoitzari dagokion kontsumo aurrerakinaren arabera eta dagokion kotizazio indizearen arabera.

Kuota hori kalkulatzeko, aurrez aldagai hauek hartuko dira kontuan:

1. Hurrengo ekitaldian ordainduko diren lan aurrerakinen maila.
2. Gaixotasun edo istripuengatik izandako absentismoaren ehunekoa.
3. Aurreko ekitaldian gerta zitezkeen desbiderapenak.

29. artikulua

Eska daitekeen erantzukizun maila lortzeko, LagunAro, EPSVk hobaria edo zigorra emango dio Komunitate Mutualista bakoitzari iragan ekitaldian Aldi Baterako Ezintasun prestazioan batez beste kalkulaturiko gastuarekiko izan dituen desbiderapenengatik (desbiderapen horiek zehaztearen ondorioetarako, Sekuela, Lan Desgaitasun eta Ezintasun Iraunkor Osoagatiko (EIO) Kalte Ordainen estualdurei dagozkien gastua gehitu gabe), irizpide hauen arabera:

1. Kalkulaturiko batez besteko gastu hori gainditzen duten Komunitate Mutualistek, zigor gisa, batez beste kalkulaturiko gastuaren eta benetan egindakoaren arteko aldearen %50 ordainduko dute, betiere egindako gastua ez baldin bada batez beste kalkulaturiko gastuaren %110 baino handiagoa.
   Egindako gastuak batez beste kalkulaturiko gastuaren %110 gainditzen badu, gehiegizko gastu horren gaineko zigorra %75era igoko da.
2. Batez beste kalkulaturiko gastura iristen ez diren Komunitate Mutualistei, hobari gisa, itzuli egingo zaie batez beste kalkulaturiko gastuaren eta egindako gastuaren arteko aldearen %50.

Bi kasuetan, dagokion zorduntze edo abonuaren bidez egingo da kitapena hurrengo ekitaldiaren barruan, LagunAro, EPSVko Batzar Nagusiak urte horretako kontuak onartu ondoren.

Komunitate Mutualista bakoitzak ezarriko ditu dagozkion hobariak eta zigorrak banatzeko irizpideak Komunitate hori osatzen duten Kooperatiben artean, betiere honako baldintza hauek errespetatuz:

1. Hobaririk ez ordaintzea LagunAro, EPSVk batez beste kalkulaturiko gastuaren %110 baino gastu maila handiagoa duten Kooperatibei.
2. Zigorrik ez jartzea LagunAro, EPSVk batez beste kalkulaturiko gastuaren %90 baino gastu maila txikiagoa duten Kooperatibei.

Baldintza horiek ez dira aplikagarriak izango Komunitate Mutualista bateko Kooperatiba guztiek horri buruzko erabakia hartzen badute.

Sekuelen, Lan Desgaitasunaren eta Ezintasun Iraunkor Osoaren Kalte Ordainen estaldurak

30. artikulua

Sekuelen, Lan Desgaitasunaren eta Ezintasun Iraunkor Osoaren Kalte Ordainen estalduretarako eskubidea sortuko dute egoera hauetan daudenak: aktibo, Aldi Baterako Ezintasuna, Haurdunaldiko Arriskua, Edoskitze Naturaleko Arriskua, Jaiotza eta adingabearen zaintza edo Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zaintza.

Sekuelak

Estaldura honen barruan sartzen da mutualista aktiboari kontingentzia profesional baten ondorioz geratzen zaizkion Sekuelen konpentsazio ekonomikoa, horiek ez badute baliaezintasunik eragiten –hau da, ez dakarte halabeharrez lan jarduera bertan behera utzi beharra.

Konpentsazio ekonomikoa Gizarte Segurantzak arrazoi beragatik mutualistari lesio iraunkor ez-desgaitzaileen prestazioagatik aitortzen dion balorazio ekonomikoaren arabera zehaztuko da.

Mutualistak Sekuelengatiko konpentsazioa Ezintasun Iraunkorreko prestazioa baino lehen jaso izan duen kasuetan, biak bateraezinak izanik, jasotako zenbatekoa itzuli beharko du, azkenean onartzen zaion pentsioari dagozkion hilekoen kargura.

Lanerako Desgaitasuna

Estaldura honen barruan sartzen da gaixotasun larri eta espezifikoak dituen mutualistaren egoera, baldin eta bere ohiko lanbidean lanaldi osoa bete ezin badu, eta horrek diru sarrerak murriztea eragiten badu. Kasu horretan, prestazioa diru sarreren galera hori konpentsatzeko aldi baterako osagarri bat da.

Estaldura hau izateko eskubidea LagunAro, EPSVren Zerbitzu Medikoak onartuko du, eta LagunAro, EPSVren Ezintasun Arloari eskatu eta hurrengo hilaren lehen egunetik aurrera izango ditu ondorioak.

Lanerako Desgaitasunaren prestazioa arrazoi hauengatik iraungiko da:

1. Medikuaren aginduak ez betetzeagatik.
2. Prestazioari ezarritako epea amaitu delako, aurre-erretiroagatik edo langabeziagatik.
3. LagunAro, EPSVko Zerbitzu Medikoak berrikusi duelako, bere ekimenez edo Batzorde Delegatuak proposatuta.
4. Heriotza.

Ezintasun Iraunkor Osoagatiko Kalte Ordaina

Estaldura hau jasotzeko eskubidea izango du baldintza hauek betetzen dituen mutualistak:

• 55 urte baino gutxiago izatea.
• Gutxienez 5 urtez LagunAro, EPSVri kooperatiba bazkide babesle bateko bazkide aktibo gisa kotizatu izana egiaztatzea.
• Erakunde ofizial eskudunak Ezintasun Iraunkor Osoa onartua izatea (EIO), behin betiko ebazpen edo epai irmo bidez.
• Kooperatiba bazkide babeslean lanean egoki kokatzeko eskaera egotea baina horretarako eragozpen edo zailtasun errealak daudela egiaztatzea.
• Kooperatiban bazkide babeslean behin betiko baja izatea.

Estaldura honetarako eskubidea, betiere LagunAro, EPSVren Ezintasun Arloak aitortzen badu, eskatu eta hurrengo hilaren lehen egunetik aurrera sortuko da.

Ezintasun Iraunkor Osoagatiko Kalte Ordainaren estaldura eskuratzen duten mutualistek ezingo dute eskuratu Erregelamendu honen 62. artikuluan araututako Enplegu Laguntzako Kalte Ordainaren estaldura, ezta alderantziz ere.

Ezintasun Iraunkor Osoagatiko Kalte Ordainaren estaldura hau behin baino ez du eskuratuko mutualista bakoitzak.

31. artikulua

Estaldura horien zenbatekoa hau da:

• Sekuelengatiko konpentsazio ekonomikoa Gizarte Segurantzak egindako balorazioaren ondoriozko zenbatekoaren %50 izango da.
• Lanerako Desgaitasunari dagokionez, hamabi hilekotan ordainduko dira lanik egin gabeko ordu edo egunengatik jaso gabeko diru kopuruak, alde batera utzita ordainsari aldakorrak, plusak eta egiturazkoak ez diren beste kontzeptu batzuk.
  Sarrerako azterketa medikoan agertzen diren patologiek, zeinak LagunAro, EPSVk dagokion mutualistari eta Kooperatiba bazkide babesleari jakinarazi dizkien, ez dute Sekuelen eta Lanerako Desgaitasunaren prestazioak hartzeko eskubiderik izango.
• Ezintasun Iraunkor Osoagatiko Kalte Ordainaren zenbatekoa oroharrekoa izango da, eta, gutxienez, aurreko 12 hilabeteetako batez besteko kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinaren 12 hilekoa izango da, eta zenbateko hori handituz joango da, aipatu kontsumo aurrerakinaren hileko batekin, Kalte Ordaina eskuratzeko eskatzen den bost urtetik aurrera kotizatutako 12 hilabeteko aldi gehigarri bakoitzeko, inola ere amaierako zenbatekoa ezingo delarik izan aipatu kontsumo aurrerakinaren 24 hilekoren parekoa baino handiagoa.

Mutualista, ondoren, LagunAro, EPSVko kooperatiba bazkide babesle batean bazkide gisa sartzen bada, Ezintasun Iraunkor Osoagatiko Kalte Ordain gisa jasotako zenbateko osoa itzuli beharko dio aurreikuspen erakunde honi.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

32. artikulua

Haurdunaldiko Arriskuaren prestazio ekonomikoaren ondorioetarako, egoera babestutzat jotzen da honako etenaldi hau: azaroaren 8ko 31/1995 Legeak —Laneko Arriskuen Prebentziokoak— 26. artikuluan ezartzen duenaren arabera, mutualistak bere egoerarekin bateragarri den beste lanpostu batera aldatu beharra izanik, postu aldaketa hori teknikoki edo objektiboki posible ez denean, edota justifikaturiko zioengatik arrazoiz eskatzea ezinezkoa denean.

33. artikulua

Mutualistak prestazio hori jasotzeko eskubidea izango du LagunAro, EPSVn alta ematen den egunetik, eta prestazio horretarako LagunAro, EPSVn kotizatzen duen bitartean.

34. artikulua

Haurdunaldiko arriskua kasuotan iraungiko da:

1. Jaiotza eta adingabearen zaintzagatiko prestazioa eskuratzean.
2. Aldi Baterako Ezintasunaren prestazioa eskuratzean.
3. Baliaezintasun Handiko, Ezintasun Iraunkor Absolutuko edo Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuko prestazioak eskuratzean.
4. Lanean berriro hastean, izan lehengo postuan, izan bere egoerarekin bateragarri den beste batean.
5. Prestazioa kobratzearekin bateraezinak diren edo debekaturik dauden jarduerak egitean.
6. Mutualista hiltzean

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

35. artikulua

Prestazio ekonomikoa hori Gizarte Segurantzak aitortzen duen egunean sortuko da, eta aurreko artikuluan ezarritako iraungitze kausengatik bukatuko da.

Prestazio ekonomikoa arrazoi beragatik Gizarte Segurantzak ordaintzen dituen zenbatekoen beharrezko osagarria izango da, Kontsumo Aurrerakinaren %100era iristeraino, gehi Hornidura Aurrerakinaren %100, eta dagokion ordainketa osorik zenbatuko da, estaldura aldiaren arabera.

36. artikulua

Haurdunaldiko arriskua finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala dena, hau izango da: dagokion ekitaldirako kalkulatutako gastuaren eta mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien arteko zatiketatik ateratzen den ehunekoa.

Kuota hori prestaziorako kotizatzen ari diren mutualista guztiek ordainduko dute, bakoitzari dagokion kontsumo aurrerakinaren arabera eta dagokion kotizazio indizearen arabera.

Kuota hori kalkulatzeko alderdi hauek hartuko dira kontuan:

1. Hurrengo ekitaldian ordainduko diren lan aurrerakinen maila.
2. Prestazioan aurreikusitako gastua.
3. Aurreko ekitaldian gerta zitezkeen desbiderapenak.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

37. artikulua

Berezko edoskitzaroko prestazio ekonomikoaren ondorioetarako, egoera babestutzat jotzen da honako etenaldi hau: azaroaren 8ko 31/1995 Legeak —Laneko Arriskuen Prebentziokoak— 26. artikuluan ezartzen duenaren arabera, mutualistak edoskitzaro naturaleko egoerarekin bateragarri den beste lanpostu batera aldatu beharra izanik, postu aldaketa hori teknikoki edo objektiboki posible ez denean, edota justifikaturiko zioengatik arrazoiz eskatzea ezinezkoa denean.

38. artikulua

Mutualistak prestazio hori jasotzeko eskubidea izango du LagunAro, EPSVn alta ematen den egunetik, eta prestazio horretarako LagunAro, EPSVn kotizatzen duen bitartean.

39. artikulua

Berezko edoskitzaroko arriskua kasu hauetan iraungiko da:

1. Bularra hartzen ari den haurrak bederatzi hilabete betetzean.
2. Mutualista lanera itzultzean, bere lehengo postura edo bere egoerarekin bateragarri den beste batera, aurreko letran aipaturiko aldia baino lehen.
3. Aldi Baterako Ezintasunaren prestazioa eskuratzean.
4. Baliaezintasun Handiko, Ezintasun Iraunkor Absolutuko edo Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuko prestazioak eskuratzean.
5. Prestazioa kobratzearekin bateraezinak diren edo debekaturik dauden jarduerak egitean.
6. Mutualista edo bularreko haurra hiltzean.
7. Berezko edoskitzaroa bukatzean.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

40. artikulua

Prestazio ekonomikoa hori Gizarte Segurantzak aitortzen duen egunean sortuko da, eta aurreko artikuluan ezarritako iraungitze arrazoiengatik bukatuko da.

Prestazio ekonomikoa arrazoi beragatik Gizarte Segurantzak ordaintzen dituen zenbatekoen beharrezko osagarria izango da, Kontsumo Aurrerakinaren %100era iristeraino, gehi Hornidura Aurrerakinaren %100, eta dagokion ordainketa osorik zenbatuko da, estaldura aldiaren arabera.

41. artikulua

Berezko edoskitzaroa finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala dena, hau izango da: dagokion ekitaldirako kalkulatutako gastuaren eta mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien arteko zatiketatik ateratzen den ehunekoa.

Kuota hori prestaziorako kotizatzen ari diren mutualista guztiek ordainduko dute, bakoitzari dagokion kontsumo aurrerakinaren arabera eta dagokion kotizazio indizearen arabera.

Kuota hori kalkulatzeko alderdi hauek hartuko dira kontuan:

1. Hurrengo ekitaldian ordainduko diren lan aurrerakinen maila.
2. Prestazioan aurreikusitako gastua.
3. Aurreko ekitaldian gerta zitezkeen desbiderapenak.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

42. artikulua

Jaiotza eta adingabearen zaintzagatiko prestazioaren ondorioetarako, babestutako egoeratzat jotzen dira:

• Jaiotza, zeinak erditzea eta hamabi hilabete baino gutxiagoko haurraren zaintza barne hartzen baititu.
• Adopzioa, adopzio helburuko zaintza eta familia harrera, betiere, azken kasu horretan, iraupena ez bada urtebete baino laburragoa, sei urtetik beherakoena edo desgaitasunen bat duten sei urtetik gorako adingabeena, edo inguruabar eta esperientzia pertsonalengatik edo atzerritik etortzeagatik, gizarteratzeko eta familian sartzeko zailtasun bereziak dituztenena (zailtasun horiek behar bezala egiaztatu beharko dituzte gizarte zerbitzu eskudunek).

43. artikulua

Mutualistak prestazio hori jasotzeko eskubidea izango du LagunAro, EPSVn alta ematen den egunetik, eta prestazio horretarako LagunAro, EPSVn kotizatzen duen bitartean.

44. artikulua

Amatasun biologikoaren ondoriozko atsedenaldi kasuetan, atseden hartzeko eta prestazioa erabiltzeko aldia hamasei astekoa izango da, bai ama biologikoarentzat, bai ama biologikoa ez den gurasoarentzat, eta aste horietatik, bientzat, nahitaezkoak izango dira erditu ondoko sei asteak, etenik gabekoak. Semea edo alaba hiltzen bada, prestazioa erabiltzeko aldia ez da murriztuko, salbu eta, nahitaezko sei asteak amaitutakoan, gurasoek lanpostura itzultzeko eskatzen badute.

Behin erditzearen ondorengo lehenengo sei asteak igaro ondoren, eta gurasoek nahi izanez gero, atseden hartzeko eta prestazioa erabiltzeko aldia asteka bana daiteke, metatuta edo etenak hartuta, semeak edo alabak hamabi hilabete bete arte. Hala ere, ama biologikoak erditzea aurreikusten den eguna baino lau aste lehenago ere har dezake prestazioaren atsedenaldia eta etenaldia.

Erditzea goiztiarra bada eta, beste edozein arrazoirengatik, jaioberriak erditzearen ondoren ospitalean jarraitu behar badu, atseden eta etenaldia ospitale altaren egunetik aurrera has daiteke zenbatzen, ama biologikoak edo beste gurasoak hala eskatuz gero. Zenbaketa horretatik kanpo geratzen da, ama biologikoarentzat bakarrik, erditzearen ondorengo sei asteko nahitaezko atsedenaldia.

Haurra garaia baino lehen eta pisu gutxirekin jaiotzen bada, edo, arrazoi klinikoren bat dela-eta, jaioberriak zazpi egunetik gora ospitaleratuta egon behar badu, jaioberria ospitalean dagoen bezainbeste egunez luzatuko da atseden eta baimenaldia, beste hamahiru astez gehienez ere.

Prestazio horretaz baliatzeko eskubidea soilik mutualistarena da, eta ezin zaio beste gurasoari eskualdatu.

45. artikulua

Adopzio, adopzio helburuko zaintza eta harrera kasuetan, Erregelamendu honetako 42. artikuluan xedatutakoaren arabera, atseden eta baimenaldiak hamasei asteko iraupena izango du adoptatzaile, zaintzaile edo harreragile bakoitzarentzat. Sei aste nahitaez eta etenik gabe hartu beharko dira adopzioa eratzen duen ebazpen judiziala eman edo adopzio helburuko zaintzari edo harrerari buruzko erabaki administratiboa eman eta berehala.

Gainerako hamar asteak asteka har daitezke, metatuta edo etenak eginda, adopzioa eratzen duen ebazpen judizialaren edo adopzio helburuko zaintzari edo harrerari buruzko erabaki administratiboaren osteko hamabi hilabeteen barruan. Adingabe berak ez du, inola ere, mutualista beraren prestazioaren atseden eta baimenaldi bat baino gehiago hartzeko eskubiderik emango.

Nazioarteko adopzio kasuetan, gurasoek adoptatutako haurraren jatorrizko herrialdera aldez aurretik joan behar dutenean, prestazioaren atseden eta baimenaldia adopzioa eratzen duen ebazpena eman baino lau aste lehenago has daiteke.

Prestazio horretaz baliatzeko eskubidea soilik mutualistarena da, eta ezin zaio beste adoptatzaileari, adopzio helburua duen zaintzaileari edo harreragileari eskualdatu.

46. artikulua

Baldin eta semeak edo alabak desgaitasunen bat badu (jaiotza, adopzioa, adopzio aurreko zaintza edo harrera kasuetan), prestazioaren atseden eta baimenaldia beste bi astez luzatuko da, guraso, adoptatzaile, adopzio helburuko zaintzaile edo harreragile bakoitzarentzat bat.

Luzapen bera egingo da jaiotza, adopzio, adopzio helburuko zaintza edo harrera anizkoitzaren kasuan, lehenengoaren ondorengo seme edo alaba bakoitzeko.

47. artikulua

Jaiotza eta adingabearen zaintzagatiko prestazioa egoera hauetan iraungiko da:

1. 44., 45. eta 46. artikuluetan ezarritako epeak igarotzean.
2. Mutualista 44., 45. eta 46. artikuluetan ezarritako gehieneko epeak bete aurretik bere borondatez lanera itzultzean.
3. Mutualistak Baliaezintasun Handiko, Ezintasun Iraunkor Absolutuko, Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuko edo Erretiroko prestazioak eskuratzean.
4. Mutualista hiltzean.
5. Mutualistak iruzurra egitean prestazioa lortzeko, eta baita prestazioaz baliatzen den aldian zehar bere kontura edo besteren kontura lan egitean ere.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

48. artikulua

Prestazio ekonomikoa Gizarte Segurantzak aitortzen duen egunean sortuko da, eta aurreko artikuluan ezarritako iraungitze kausengatik bukatuko da.

Jaiotza eta adingabearen zaintzagatiko diru kopurua arrazoi beragatik Gizarte Segurantzak ordaintzen dituen zenbatekoen beharrezko osagarria izango da, azken sei hilabeteetako batez besteko kotizazio indizearen hileko Kontsumo Aurrerakinaren %100era iristeraino, gehi batez besteko indize horren Hornidura Aurrerakinaren %100, eta dagokion ordainketa osorik zenbatuko da, estaldura aldiaren arabera.

Azken sei hilabeteetakoren batean ezin izan bada kotizatu, aurreko paragrafoan adierazitako batez besteko indizeak aipatutako sei hilabeteko aldiaren barruan egiazki kotizatutako hilabeteen erreferentzia izango du.

49. artikulua

Jaiotza eta adingabearen zaintzagatiko prestazioa finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala dena, hau izango da: dagokion ekitaldirako kalkulatutako gastuaren eta mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien arteko zatiketatik ateratzen den ehunekoa.

Kuota hori prestaziorako kotizatzen ari diren mutualista guztiek ordainduko dute, bakoitzari dagokion kontsumo aurrerakinaren arabera, bakoitzaren dagokion kotizazio indizearen arabera.

Kuota hori kalkulatzeko alderdi hauek hartuko dira kontuan:

1. Hurrengo ekitaldian ordainduko diren lan aurrerakinen maila.
2. Prestazioan aurreikusitako gastua.
3. Aurreko ekitaldian gerta zitezkeen desbiderapenak.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

50. artikulua

Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketarako prestazioa adingabe horien aita/ama, adopzio aurreko zaintzailea edo harreragile iraunkorra den pertsona mutualistari aitortuko zaio, minbizia (tumore gaiztoak, melanomak eta kartzinomak) edo beste gaixotasun larriren bat eduki eta ospitalean denbora luzez egon behar duen adingabe bat bere kargu izateagatik berori ospitalean dagoen bitartean eta gaixotasuna dela-eta behar duen etengabeko tratamendua ematen zaion bitartean zaintzeko lanaldia murriztu badu, ospitaleratzea edo etengabeko tratamendua dagokion Osasun Zerbitzu Publikoak emandako txostenak egiaztatuta.

Banantze edo dibortzio kasuetan, gaixoarekin bizi den guraso, zaintzaile edo hartzaileari aitortuko zaio prestazioa jasotzeko eskubidea.

Ezinbesteko baldintza izango da prestazio honetaz baliatzen den mutualistak bere lanaldia murriztea, gutxienez, iraupenaren %50, adingabearen zainketa berak zuzenean, jarraian eta beti egin dezan.

Halaber, ezinbesteko baldintza izango da, familia gurasobakarren kasuan izan ezik, mutualistaz gain, beste gurasoa, adopzio aurreko zaintzailea edo harreragile iraunkorra ere lanean aritzea eta, arrazoi beragatik, Gizarte Segurantzak eman diezaiokeen prestazioa ez jasotzea.

51. artikulua

Prestazio ekonomikoa sortuko da Gizarte Segurantzarena ere aitortzen den egun berean, horren osagarri izango baita, eta iraupena ere horrenari lotua geratuko da; beraz, bukatuko da adingabea zuzenean, etengabe eta iraunkorki zaindu beharra amaitzen denean, Osasun Zerbitzu Publikoak aurrez txostena eginda edo adingabeak 18 urte betetzen dituenean.

Gaixoa adin nagusitasunera iristen denean, adin nagusitasunera iritsi aurretik diagnostikatutako minbiziak edo gaixotasun larriak jarraitzen badu, eta ospitaleratu, tratatu eta zaintzeko beharrak jarraitzen badu, dagokion Osasun Zerbitzu Publikoaren txostenak egiaztatuta, prestazio ekonomikoa mantendu ahal izango da, gehienez ere gaixoak 23 urte bete arte.

Aurreko paragrafoan aurreikusitako egoeran dagoen gaixoa ezkontzen bada edo izatezko bikotea osatzen badu, ezkontideak edo izatezko bikotekideak izango du prestaziorako eskubidea, betiere aurreko 50. artikuluan onuradun izateko adierazitako baldintzak betetzen baditu.

Kasuotan ere iraungiko da prestazioa:

1. Lanaldiaren murrizketari buruzko baldintza ez betetzeagatik.
2. Baliaezintasun Handiko, Ezintasun Iraunkor Absolutuko, Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuko edo Erretiroko prestazioak eskuratzean.
3. Prestazioa kobratzearekin bateraezinak diren edo kontraesanean dauden jarduerak egitean.
4. Mutualista hiltzean.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

52. artikulua

Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeak zaintzeko diru kopurua arrazoi beragatik Gizarte Segurantzak ordaintzen dituen zenbatekoen beharrezko osagarria izango da, lanaldi murrizketaren ehunekoaren arabera hilean dagokion Kontsumo Aurrerakinaren %100era iristeraino, gehi murrizketa horri berorri dagokion Hornidura Aurrerakinaren %100, eta dagokion ordainketa osorik zenbatuko da, estaldura aldiaren arabera.

53. artikulua

Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeak zaintzea finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala dena, hau izango da: dagokion ekitaldirako kalkulatutako gastuaren eta mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien arteko zatiketatik ateratzen den ehunekoa.

Kuota hori prestaziorako kotizatzen ari diren mutualista guztiek ordainduko dute, bakoitzari dagokion kontsumo aurrerakinaren arabera eta dagokion kotizazio indizearen arabera.

Kuota hori kalkulatzeko alderdi hauek hartuko dira kontuan:

1. Hurrengo ekitaldian ordainduko diren lan aurrerakinen maila.
2. Prestazioan aurreikusitako gastua.
3. Aurreko ekitaldian gerta zitezkeen desbiderapenak.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

54. artikulua

Enplegurako Laguntza prestazioan langileak Birkokatzeko Zerbitzua erabiltzea sartzen da, baita birkokatze gastuak konpentsatzeko, langabeziaren ondorioak arindu edo zeharo ezabatzeko eta beste zenbait prestazio ekonomiko ere.

Enplegurako Laguntzaren barruan sartzen diren prestazio ekonomikoak hauek dira:

1. Birkokapena.
2. Langabezia.
3. Aurre-erretiroa.
4. Kalte ordaina.
5. Lanbide birmoldaketa.
6. Baja Mugatua.

Langabezian deklaratutako bazkideak langileak behar dituzten beste kooperatiba kide babesle batzuetan birkokatzearen kudeaketa da gure Enpleguko Laguntza prestazioaren elementu bereizgarri nagusia, eta horrek eragin behar du enplegua hobeto defendatzea eta langabezia egoerei lotutako kostuak murriztea.

Birkokapenen kudeaketa hori eraginkorra izan dadin, beharrezkoa da inplikaturiko eragileen konpromiso irmoa, bereziki hartzaile izan daitezkeen kooperatibena, aktiboki kolaboratu beharko baitute langabezian deklaratutako bazkideak birkokatzen; baita dagokien bazkideen konpromisoa ere, prest egon beharko baitute euren enplegagarritasuna hobetzeko, lanbide prestakuntza eta birziklapen planen bitartez, euren profila eta kooperatiba hartzaileek eskatzen dutena hobeto egokitzeko.

Baja Mugatuaren prestazioa iraupen mugatuko mutualisten prestazio espezifikoa da, eta Prestazio Erregelamendu honen IV. Kapituluan garatzen da, zeinean halaber arautzen baitira horrelako mutualisten ezaugarri bereziak Enplegu Laguntzaren gainerako prestazioak eskuratzeari dagokionez.

Enplegura Laguntza prestazioaren edozein modalitate eskuratzeko, Baja Mugatua izan ezki, nahitaezko baldintza izango da Kooperatiba bazkide babeslearen aurrerakin maila LagunAro, EPSVko Banaketa Tarifaren %95en azpitik egotea, eta baldintza hori bete beharko da, bai lehenengo edo hasierako unean bai gero edozein unetan, eta prestazioa etenda geratuko da baldintza hori betetzeari utziz gero.

55. artikulua

Birkokapenak esan nahi du, hain zuzen, Kooperatiba bazkide babesleetan soberan dauden langileak pertsonala kontratatu beharrean dauden beste batzuetan behinbehinean edo betiko sartzea.

Birkokapena bi mailatan egingo da: Lehen mailan, Kooperatiba bazkide babesleek osatzen dituzten Kooperatiba Taldeen esparruan eta, bigarrenean, LagunAro, EPSVn elkarturik dauden guztien mailan. Administrazio egokirako beharrezko koordinazioa behar da bi maila horien artean.

Maila hauetako bakoitzean, egiturazko langabezia duten Kooperatibetan sobera dauden langileen birkokapenak izango du lehentasuna, postuak eskatzen duena betetzen badu betiere.

Kooperatiba bazkide babesleetan, oro har, behin-behineko birkokapenak gehienez ere 24 hilabetez erabil daitezke lanpostu berean.

Epe hori igaro eta gero birkokapena mantentzea aurreikusten duen Kooperatibak, birkokatutako mutualistari ez badio bazkide izaera lortzeko aukera eman, LagunAro, EPSVko Prestazioen Batzordeari jakinarazi beharko dizkio erabaki hori oinarritzen duten arrazoiak eta sozietatean finkatu ahal izateko dauden aurreikuspenak.

Kooperatiba bazkide babesleak helarazitako arrazoi eta aurreikuspenetan oinarrituta, LagunAro, EPSVko Prestazioen Batzordeak erabaki ahal izango du birkokapena amaitzea edo mantentzea. Azken kasu horretan, azkenean kontsolidazioa gertatzen bada, beherantz berrikusi beharko du behin betiko birkokapenagatik kooperatibari emandako laguntza ekonomikoa, behin-behineko birkokapena hasi zenetik igarotako denboraren arabera, araudian araututakoaren arabera.

56. artikulua

Behin-behineko birkokapena nahitaezkoa izango da langabezia duten Kooperatibetako bazkideentzat, betiere beren lantokitik –edo beren bizilekutik, hurbilago badago– 50 km baino gutxiagora dauden lanpostuak eskaintzen bazaizkie LagunAro, EPSVri loturiko enpresetan edo LagunAro, EPSVren Kooperatiba bazkide babesleetan.

50 km baino gehiagoko distantziara behin-behineko birkokapenak egin ahal izango dira, Prestazio Batzordearen irizpidearen arabera.

Halaber, Kooperatiba bazkide babesleek aktiboki kolaboratzeko betebeharra izango dute LagunAro, EPSVrekin langabezian deklaratutako mutualistak birkokatzeko, eta betebeharra izango dute aipatu bazkideak birkokatzeko euren ahalmenen arabera (dimentsioa, egoera ekonomiko-finantzarioa, aurrerakin maila, sarrera sozietarioen fluxua, kokapen geografikoa, aldi baterako langileen kopurua eta horien profila…), araudian xedatutakoaren arabera.

LagunAro, EPSVko Prestazioen Batzordeak aldizkako jarraipena egingo du birkokapenen kudeaketari buruz eta kudeaketa horretan Kooperatiba bazkide babesleek erakutsitako lankidetzari buruz.

Kudeaketa horretan behar besteko lankidetza ez erakusteak eragin dezake LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak, Prestazioen Batzordeak proposatuta, Kooperatiba bazkide babesleari zigor espediente bat irekitzea, Estatutu Sozialetako 96. artikuluan araututako terminoetan eta irismenarekin.

Halaber, langabezian deklaratutako bazkideek arlo horretan lankidetzarik ez erakusteak (birkokatzeari buruzko jarrerari eta bertan mantendu ahal izateko eskatutako lanbide prestakuntza edo birziklapenari dagokienez), eta, bereziki, birkokapena ez onartzeak, izan behin-behinekoa zein behin betikoa, zigor espediente bat irekitzea eragin dezake LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektorearen aldetik, Prestazioen Batzordeak proposatuta, Prestazioen Erregelamenduko Zortzigarren Atalean eta Estatutu Sozialetako 96. artikuluan araututako terminoetan eta irismenarekin.

57. artikulua

Behin-behineko birkokapenetan, konpentsagarriak izango dira bidaia gastuak, dietak eta lan indizeen diferentziak. Behin betiko birkokapenetan, arauz erregulaturiko pizgarri ekonomikoen ordainketa.

58. artikulua

Langabeziako prestazioan, langabezia egoeran egoteagatik hartu gabeko aurrerakinen ordezko diru kopurua emango zaio mutualistari, Kooperatiba bazkide babeslearen bidez.

Egutegi Mugikorra aplikatzen den kasuetan, lan egin gabeko orduak berreskuratzeko ezarritako epea igaro ondoren gelditzen dena hartuko da benetako langabeziatzat.

Langabezia prestazioa eta Aldi baterako Ezintasunarena batera egokituz gero, hura eragingo da. Langabezia prestazioa eta Jaiotza eta adingabearen zaintzagatikoa batera egokituz gero, bigarren hau eragingo da.

59. artikulua

Langabezia prestazioa ezingo du kooperatibista bakoitzak hamabi hilabete baino gehiagoz hartu bi urteren barruan. Eraginpeko Kooperatiba bazkide babeslearen plantillako kideen %25 baino gehiago baldin badaude benetako langabezian, salbuetsi egin ahal izango da finkaturiko denbora mugapen hori.

Langabezia prestazioa bukatu ondorengo Aldi baterako Ezintasun, Haurdunaldiko Arrisku, Berezko Edoskitzaroko Arrisku eta Jaiotza eta adingabearen zaintza aldiak ez dira konputagarriak izango hamabi hileko gabealdia osatzeko.

Langabezia prestaziorako eskubidea izateko, edonola ere, aurrez birkokapen aukerak eta egutegi mugikorren kudeaketa agortu beharko dira guztiz.

Kooperatiba bazkide babeslea desegiten den kasuetan, hogeita lau hilabetez Langabezia prestazioa hartzeko eskubidea izango dute mutualistek. Besteren edo norberaren kontura lan egiteak eten egingo du prestazioa eta, edonola ere, Kooperatiba bazkide babeslea desegiten denetik hiru urtera iraungi edo amaituko da. Kasu hauetan, behin-behineko birkokapenak ez du hiru urteko epe hori kontsumitzen, eta kalte ordaina dagokio berorren bukaeran, benetan kontsumituriko langabezia aldiak kenduko direlarik.

Geratzen den langabezia aldia sei hilabete baino gutxiago bada, aldi hori ondorengo behin-behineko birkokapen baten bidez handitu ahal izango da, benetako birkokapeneko hiru orduko, gehienez ere geratzen den langabeziaren 6 hilabeteko topera iritsi arte.

60. artikulua

Langabezia prestazioa arrazoi hauengatik iraungiko da:

• Norberaren edo besteren kontura lanera itzultzeagatik, behin-behineko birkokapen kasuetan izan ezik.
• Behin-behineko edo betiko birkokapenari uko egiteagatik.
• Mutualistaren bajagatik, Kooperatiba bazkide babeslea desegiten denean izan ezik.
• Ezintasun Iraunkor Absolutu edo Baliaezintasun Handiko egoerara iristeagatik, LagunAro, EPSVri dagokionez.
• Enplegurako Laguntzaren beste edozein modalitate eskuratzeagatik.
• 57. artikuluan ezarritako epeak betetzeagatik.

61. artikulua

Aurre-erretiroko prestazioa Kooperatiba bazkide babesleetako mutualistek har dezakete, aldi berean honako baldintza hauek betetzen badituzte:

1. Salbu egiturazko langabezian dauden kooperatibetako soberako mutualisten behin betiko birkokapenen ordez onarturiko aurre-erretiroak direnean, osatzen duten Kooperatiba bazkide babeslea egiturazko langabezian deklaraturik egotea, soberako edo gaindikinen zerrenda nominalean sartuta egotea eta birkokapen zailekoak izatea.
2. 59 urte beterik izatea, edo salbuespen gisa 56 urte, espezifikoki horrela onartzen badu LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak, Prestazio Batzordeak aurretiaz irizpena emanda, bere Kooperatiba bazkide babeslea jasaten ari den zailtasun bereziak kontuan izanda.

Aurre-erretiroko prestazioa honako arrazoi hauengatik amaituko da:

• Kooperatiban berriro jardunean hasteagatik.
• Heriotza.
• Ezintasun Iraunkor Absolutu edo Baliaezintasun Handiagatik.
• Norberaren edo besteren kontu lanak egiteagatik, LagunAro, EPSVk berariaz baimenduta izan ezik.
• 62 urte betetzeagatik edo onartu zen unean kasu bakoitzean ezarritako prestazioaren gehienezko iraunaldia igaro izanagatik.

Aurre-erretiroko prestazioa bateraezina da Aldi Baterako Ezintasunarekin. Biak batera gertatzen badira, ez dira eragingo azken egoera honi dagozkion prestazioak.

Aurre-erretiroko prestazioan sartu eta gero, Langabezia prestazioa ez da eragingo.

62. artikulua

Kalte ordainaren prestazioa Kooperatiba bazkide babesleetako mutualistek har dezakete, aldi berean honako baldintza hauek betetzen badituzte:

1. Osatzen duten Kooperatiba bazkide babeslea egiturazko langabezian deklaraturik egotea, eta mutualistak soberakinen zerrenda nominalean sarturik egotea.
2. 58 urte bete gabe izatea.
3. LagunAro, EPSVn gutxienez 2 urte kotizatuta izatea.
4. Birkokatzen zaila izatea.
5. Langabezia agortu gabe izatea.

Kalte ordainaren prestazioa hartzeak sozietate kontratua deuseztatzea ekarriko du eta LagunAro, EPSVn baja izatea, Estatutuetako 37. artikuluaren lehenengo paragrafoan ezarritakoa izan ezik.

Prestazio hau jaso duen mutualistak, bajaren ondoren urtebete igaro baino lehen LagunAro, EPSVra itzultzen bada, hartutako diru kopuru guztia itzuli beharko du. Bajaz geroztik igarotzen den urtebete bakoitzeko, itzuli beharreko kopurua %25ean murriztuko da eta, beraz, lau urtera guztiz amaituko da itzultzeko betebeharra.

Kooperatiba bazkide babesleak kalte ordainaren prestazioa jaso duten mutualista ohiei baja ondorengo lau urteetan besteren konturako aldi baterako kontraturen bat egiten badie, beharturik egongo da bazkideek harturiko zenbatekoaren %2ri dagokion kopurua itzultzera, kontratazio hilabete bakoitzeko.

63. artikulua

Lanbide Birmoldaketak esan nahi du une honetan dauden langabezia arazoak edo/eta sor litezkeenak konpontzeko Kooperatiba bazkide babesleek aurkezturiko lanbide birmoldaketarako proiektu zehatzen finantza estaldura ezartzen dela, Administrazio Publiko edo beste Erakunde batzuetatik etortzen diren dirulaguntzen osagarri edo gehigarri izango dena.

Interesa duten Kooperatiba bazkide babesleak beharturik daude dirulaguntza horiek lortzeko kudeaketak egitera, eta LagunAro, EPSVri jakinarazi beharko diote kudeaketen hasiera nahiz emaitza.

64. artikulua

Prestazio ekonomikoetarako eskubidea eragiteko, birkokapen gastuen konpentsazioa barne, beharrezkoa izango da 18 hilabete igarotzea, langabezia duen Kooperatiba bazkide babeslea LagunAro, EPSVn sartzen den unetik aurrera.

Salbuetsirik gelditzen dira aurretiaz zeudenen banantze edo elkartze bidez sorturiko Kooperatiba bazkide babesleak.

65. artikulua

Enplegurako Laguntza eskubidea eragingo dute eta prestazioaren onuradun izango dira Kooperatiba bazkide babesleak LagunAro, EPSVn dituzten mutualistengatik, kasu bakoitzean eskaturiko baldintzak betetzen badituzte.

Desegin edo likidatzeko egoeran deklaratutako kooperatiben Aurrerakin Maila berbera izango da guztientzat, eta edonola ere une bakoitzean indarrean dagoen LagunAro, EPSVko Banaketa Tarifako %80 eta %85 artean kokatuko da. Aipatu Aurrerakin Maila Kooperatiba bazkide babesle aktiboen batez besteko Aurrerakin Mailaren arabera zehaztuko da, urtero LagunAro, EPSVko kotizazio tarifa indarrean jartzen den unean, honako taula honen arabera:

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

66. artikulua

Langabezia prestazioari dagokion diru kopurua horrela osatuko da: kotizazio indizearen hileko kontsumo aurrerakinaren %80koarekin 14 hileko, gehi hornidura aurrerakinaren %100ekoarekin 12 hileko, langabe dagoen mutualista bakoitzeko eta urteko.

67. artikulua

Aurre-erretiroko egoeran kotizazio indizearen hileko kontsumo aurrerakinaren %60 ordainduko da, gehi hornidura aurrerakinaren %100, urteko hamabi hilekoren arabera.

68. artikulua

Kalte ordainaren kopurua, oroharreko kopuru bat izango dena, kasu bakoitzean erabakiko da, honako arau hauen arabera:

1. LagunAro, EPSVn bost urte arte kotizatu bada, hamabi hilekori dagokien Langabezia Prestazioa.
2. Bost urte horiez gaineko kotizazio urte oso bakoitzeko, Langabezia prestazioaren beste hileko bat, gehienez hogeita lau hileko izan daitezkeelarik, edota hogeita hamasei, desegiten ari diren Kooperatiben kasuan.
3. Azken kasu horretan (desegiten ari den kooperatiba), kalte ordaina ezingo da izan hogeita lau hileko langabezia prestaziotik beherakoa.
4. Baina inola ere kalte ordainaren azken zenbatekoa ez da izango bere Kooperatiba bazkide babesleko 3,0 kotizazio indizeko Langabezia prestazioaren hogeita hamasei hilekori legokiokeena baino handiagoa.
5. Ateratzen den kopurutik, Kontseilu Errektoreak kasu bakoitzean hala erabakitzen badu, langabezia kontzeptuan hartutakoak kendu ahal izango dira. Langabezia agortu bada, ezinezkoa izango da kalte ordaina eskuratzea.

69. artikulua

Langabezian dagoen Kooperatiba bazkide babesleak aipaturiko prestazio ekonomikoak osatu ahal izango ditu, honako arau hauen arabera:

1. Birkokapen gastuak, askatasun osoz.
2. Langabezia prestazioa, Kooperatiba bazkide babeslean aktiboan daudenen kotizazio indizeari dagokion hileko kontsumo aurrerakinaren %90eraino, aparteko paga eta antzeko kontzeptuen ordainketa barne, hala balegokio. Aipaturiko mugapen horren zenbaketarako ez dira kontuan izango Erabateko Ezintasun Iraunkorragatik harturiko kopuruak.
3. Aurre-erretiroko prestazioa, Kooperatiba bazkide babesleko aktiboen kotizazio indizearen hileko kontsumo aurrerakinaren %80raino, aparteko paga eta antzeko kontzeptuen ordainketa barne, hala balegokio. Aipaturiko mugapen horren zenbaketarako ez dira kontuan izango Kooperatiba bazkide babeslea ez den beste instantzia batzuetatik etorritako kopuruak.
4. Kalte ordaina, askatasun osoz.

LagunAro, EPSVk Kontsumo Aurrerakinaren %80raino osatuko du Aurre-erretiroa behin betiko birkokapenen ordez onarturiko aurre-erretiroen kasuetan, desegite prozesuan edo egiturazko langabezian dauden Kooperatiba bazkide babesleetako mutualista soberakinak baldin badira eta birkokaturikoak berrogeita hamar urte baino gehiago baldin baditu ordezkapena egiten denean.

Halaber, Kooperatiba bazkide babeslea desegiten edo likidatzen den kasuetarako, LagunAro, EPSVk Aurre-erretiroa osatuko du kotizazio indizearen hileko Kontsumo Aurrerakinaren %80raino, urteko 12 hilekotan, betiere aurre-erretirorako sarbidea gehienez ere hiru hilabeteko epean gauzatzen bada LagunAro, EPSVk osatutako aurreerretiroko prestazioa eskuratzeko baldintzak betetzen dituen unetik hasita.

70. artikulua

Laguntza honetan sarturiko prestazio ekonomikoak jaso eta gozatu ahal izateko, inplikaturiko Kooperatiba bazkide babesleek honako baldintza hauek bete beharko dituzte:

1. Mutualista guztiengatiko kuoten ordainketa eguneratua izatea.
2. Itzulkinen erabateko kapitalizazioa.
3. Aparteko ordurik eta inoizkako edo aldi baterako langilerik ez izatea, gaur egun indarrean dagoen legeriak uzten duen neurrian, Kooperatiba bazkide babeslearen martxa onerako beharrezkoa ez bada behintzat.
4. Kontsumo aurrerakinaren maila LagunAro, EPSVko Talde Elkartuak izan duen batez besteko gehikuntzaren gainetik ez igotzea, baldin eta, Kontseilu Errektoreak, aurrez galdutakoa berreskuratu beharra dagoela pentsatzen ez badu, behintzat.
5. Kooperatiba bazkide babeslearen egoera ekonomikoa eta bilakaera ezagutzeko LagunAro, EPSVk ezar litzakeen ikuskapen edo auditoretzak onartzea.

71. artikulua

Kooperatiba bazkide babesleek, desegintzat deklaraturik ez badaude behintzat, Langabezia eta Aurre-erretiroko prestazioen kostua —hileko kalkuluan— eta Kalte ordainarena —urteko kalkuluan— beren gain hartuko dituzte frankizia gisa, jarraian agertzen den taularen arabera dagokion frankizia ehunekoan beren Lan Aurrerakinei buruz.

Aurreko paragrafoan ezarritakoa aplikatu ondoren, Laguntza honetako prestazio ekonomikoen kostuaren gainerako zenbatekoa elkarrekin finantzatuko dute LagunAro, EPSVk eta Kooperatiba bazkide babesleko mutualistek, jarraian agertzen den taularen arabera dagokion kofinantzaketa ehunekoari jarraituz.

Frankiziaren eta kofinantzaketaren ehunekoak kalkulatzeko ondorioetarako, Kooperatiba bazkide babeslearen aurrerakin mailaren ehunekoa kalkulatzeko 100 oinarria, LagunAro, EPSVn une bakoitzean indarrean dagoen Banaketa Tarifari dagokiona izango da.

Frankiziaren aplikazioan oreka egokia lortze aldera, LagunAro, EPSVren Kontseilu Errektoreak, dagokion arau garapenaren bidez, aplikazio bereizia ezarriko du kooperatiba handientzat (500 mutualista baino gehiago), eta, hala, nahiz eta frankiziaren zenbateko osoa gero eta handiagoa izaten jarraitu kooperatibaren dimentsioa handitzen den neurrian, haren pisu portzentuala murriztu egingo da lan aurrerakinen guztizkoarekiko.

Desegiteko prozesuan edo egiturazko langabezian dauden Kooperatiba bazkide babesleetan soberako mutualisten behin betiko birkokapenen ordez onarturiko Aurreerretiroetan ez da kofinantzaketarik ez frankiziarik izango.

Benetako langabeziako prestazioaren kofinantzaketa, dagokion Kooperatiba bazkide babesleko mutualistei zorduntzekoa, gutxienez %5ekoa izango da.

Prestazioak une jakin batean oroharreko kopuru bat ordaintzea eskatzen badu, hau hurrengo artikuluan arauturiko Funtsaren kargura aurreratuko da. Kofinantzaketak bakoitzari dagokion zatia sartuta egingo dira, prestazioa jasotzen den unean.

Kooperatiba Taldeen kasuan, inplikaturiko Kooperatiba bazkide babesleari (edo babesleei) dagokion ekarpena Taldea osatzen duten gainerakoekin elkartasunean egin daiteke.

72. artikulua

Enplegurako Laguntza finantzatzeko oinarrizko kuota partziala mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala izango da, eta prestazio horretarako kotizatzen ari diren mutualista guztiek ordainduko dute.

Kuota hau finkatzerakoan ziklo ekonomikoaren eragina murriztu ahal izateko, Enplegurako Laguntza Funtsa eratuko da, honela osatua: sartutako kuoten eta egindako prestazioen arteko aldea; metaturiko Funtsari dagozkion etekinak; Herri Administraziotik eta beste Erakunde batzuetatik zuzenean LagunAro, EPSVra etortzen diren baliabideak; eta, hala dagokionean, jartzen diren zigorren zenbatekoak.

Enplegurako Laguntza Funts honen inbertsio irizpideak Kontseilu Errektoreak finkatuko ditu.

Kuota finkatzerakoan ziklo ekonomikoaren eragina murrizteko helburu berarekin, Kontseilu Errektoreak berraseguru partzialeko poliza bat izenpetu ahal izango du prestazioari lotutako arrisku jakin batzuetarako.

Beraz, Enplegurako Laguntza kuota partziala kalkulatzeko honako aldagai hauek izango dira kontuan:

1. Dagokion ekitaldiko lan aurrerakinen maila.
2. Ekitaldi horretako gastuaren aurreikuspena, Kooperatiba bazkide babesleetan egon litekeen langabezia mailaren eta barneratutako konpromisoen arabera.
3. Enplegurako Laguntza Funtsak sor ditzakeen etekinen aurreikuspena.
4. Enplegurako Laguntza Funtsak lorturiko maila.
5. Langabeziaren zikloa: epe ertainera espero dena.

Enplegurako Laguntza Funtsak lortutako mailaren eta kuota partzialaren arteko harremana indartzeko xedearekin, kuota ezingo da bi aldagaiak erlazionatzen dituen jarraiko koadroa aplikatzetik ateratzen dena baino txikiagoa izan, aurreko urtearen itxieran Enplegurako Laguntza Funtsak lortutako zenbateko absolutua erlatibizatu eta gero, eta prestazio horregatik kotizatzen duten mutualisten ehunekoaren terminoetan, zeinak, Funts horrekin, urteko zenbateko oso batekin estalita geratuko liratekeen langabezia prestazioaren bitartez.

Kuota partziala ezingo da koadro horren aplikazioaren emaitza baino txikiagoa izan, lehen adierazitako gainerako aldagaien arabera, bertan nabarmentzen delarik gastuaren aurreikuspena, ekitaldian bertan zein epe ertainera.

Edonola ere, aurreikusiko balitz indarrean dagoen araudiaren arabera hartutako konpromisoei aurre egiteko beharrezkoa dela, metatutako Enplegurako Laguntza Funtsa kontsumitzeaz gain, hileko kontsumo aurrerakinaren %8,0 baino gehiagoko kuota partzial bat ezartzea, Kontseilu Errektoreak Enplegurako Laguntza Berrantolatzeko Plan bat aurkeztu beharko dio Batzar Nagusiari. Plan horrek neurriak plantea ditzake sarrerei buruz zein prestazioei buruz, azken kasu horretan lehentasuna emanez langabezian aitortutako mutualisten aldeko prestazioak mantentzeari behin betiko birkokapenengatik kooperatiba hartzaileei ematen zaizkien laguntza ekonomikoen aurretik; horien likidazioa atzeratu edo bertan behera geratu egin ahal izango da, dagoen erabilgarritasun finantzarioaren arabera.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

73. artikulua

Heriotzagatiko Laguntza emateko, zenbateko bakarra eman behar zaie mutualistaren ezkontide edo izatezko bikotekideari, baldin eta erregistro ofizial eskudunean inskribatuta badago; halakorik ezean, seme-alabei, haien gurasoei, halakorik ezean anai-arrebei eta, halakorik ezean, oinordekoei, baldin eta heriotza erretiroa hartzeko eskubidea sortu aurretik gertatzen bada.

Prestazio honetan onuradun bat baino gehiago badago, zati berdinetan banatuko da horien artean.

74. artikulua

Prestazio honetarako eskubidea izango dute honako egoera hauetan dauden mutualistek:

1. Aktiboan, Aldi baterako Ezintasunean, Haurdunaldiko Arriskuan, Berezko Edoskitzaroko Arriskuan, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketan, Langabezian edo Aurreerretiroan.
2. LagunAro, EPSVko Ezintasun Iraunkorreko pentsiodun egoeran, 65 urte bete arte.
3. Aldi baterako lan utzialdi edo eszedentzian bere Kooperatiba bazkide babeslean, baina LagunAro, EPSVri kotizatzeari utzi gabe.

75. artikulua

Mutualistak LagunAro, EPSVn alta ematen duen egunetik aurrera izango du prestazio honetarako eskubidea, eta LagunAro, EPSVn baja ematen duen egunean amaituko da.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

76. artikulua

Prestazio honen zenbatekoa Batzar Nagusiak ezarriko du, Batzarrean bertan erabakiko den denboraldirako.

77. artikulua

Heriotzagatiko laguntza finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, mutualista bakoitzaren kotizazio indizearen kontsumo aurrerakinarekiko proportzionala dena, hau izango da: ekitaldi baterako kalkulatutako gastua mutualistek aldi horretan jasoko dituzten kontsumo aurrerakin guztien artean zatituta ateratzen den ehunekoa.

Kalkulua ateratzeko, aurrez honako aldagai hauek hartuko dira kontuan:

1. Prestazioaren zenbatekoa, aurreko artikuluaren arabera kalkulatua.
2. Hilkortasun estatistika, LagunAro, EPSVko demografia zentsuari aplika dakiokeena.
3. Aurreko urtean gerta zitezkeen desbideratzeak.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

78. artikulua

Erretiroko prestazioak, hil arteko pentsioa jasotzeko eskubidea emango dio mutualistari, betiere bere adinagatik lan egiteari uzten dionean, edo lan egiteari utzi eta kotizatzen jarraituz, gutxienez 60 urte izan eta horrela eskatzen badu.

79. artikulua

Prestazio honetarako eskubidea eragingo dute eta onuradun izango dira hala nahi duten mutualistak, 65 urte bete —edota, salbuespen gisa, 60 urte, Erretiro Aurreratuaren kasuan— eta erretiroa hartzerakoan honako egoera hauetan baldin badaude:

1. Aktiboan, Aldi baterako Ezintasunean, Berezko Edoskitzaroko Arriskuan, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketan, Langabezian edo Aurre-erretiroan.
2. Ezintasun Iraunkorreko egoeran, dagokion Erakunde Administratibo edo Judizialak hori onartua izan ala ez.
3. Aldi baterako lan utzialdi edo eszedentzian bere Kooperatiba bazkide babeslean, baina LagunAro, EPSVri kotizatzeari utzi gabe.
4. Estatutu Sozialetako 37. artikuluaren bigarren paragrafoan aipaturiko egoeran dauden mutualistak.
5. Seme-alabak edo senideak zaintzeko legez babestuta dagoen eszedentzia egoeran.

80. artikulua

Prestazio honetarako eskubidea izateko, mutualistak LagunAro, EPSVn kotizatu behar izango du prestazio honetarako, gutxienez erretiro dataren aurre-aurreko hamabi hilabeteetan (ondorio hauetarako ez da zenbatuko eszedentzia babestuaren denboraldia, aurreko artikuluko e) atalean jasoa); kobratzen, berriz, hurrengo hilabetearen lehen egunetik has daiteke.

LagunAro, EPSVko Kontseilu Errektoreak baldintza hori salbuetsi dezake, mutualistak eta kooperatiba bazkide babesleak elkarrekin aurretiaz eskatu eta gero, eszedentzia edo egoera parekide baten ondoren derrigor berriro hasteko akordioa badago.

Eskubidearen iraungipena heriotza kasuan bakarrik gertatuko da, eta etenda geldituko da Gizarte Segurantzari kotizatu beharra dakarren lanen batean hasten bada pentsioduna.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

81. artikulua

Erretiroko prestaziorako Kotizazio Oinarria mutualista bakoitzari dagokiona izango da, Estatutu Sozialetako 22. artikuluan xedatutakoa aplikatuz.

82. artikulua

Erretiroko prestazioa finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, irizpen aktuarialaren arabera Batzar Nagusiak onartuko duen ehunekoa izango da, Batzarrean bertan finkatuko den aldirako, eta aurreko artikuluan zehazturiko Kotizazio Oinarriari aplikatuko zaio. Ehuneko hori, hala balegokio legeak eskatutako epeetan ez ezik, aldian behin ere berrikusiko da, berori finkatzeko azterketa aktuarialean kontuan hartutako oinarri teknikoen bilakaerara egokitzeko.

83. artikulua

Erretiro pentsioa urtean hamabi aldiz ordainduko da, hila amaitu eta gero, eta lan bizitzan zehar egindako kotizazioek sortutako eskubideen metaketaren emaitza izango da.

Kotizazio bakoitzak hileko pentsio bat sortzeko eskubidea emango du, 65 urtetik aurrera jasotzeko, eta urtero eguneratuko da Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera.

Etorkizuneko kotizazioengatik aplikatu beharreko pentsioaren sortzapenaren ehunekoa gutxituz joango da mutualistaren adina handiagoa den heinean, eta urtero erabakiko da Batzar Nagusian, Kontseilu Errektoreak proposatuta, une oro indarrean dauden hipotesi aktuarialen arabera.

Erretiroduna Baliaezintasun Handitik badator, ateratzen den pentsioa %50 handituko da.

84. artikulua

a. Erretiro Aurreratuari dagokionez, mutualistak erretiroa hartzean duen adinaren arabera, murrizketa bat aplikatuko da (hil oso bakoitzeko) aurreko artikuluen arabera lortzen den zenbatekoarekiko, taula honetan oinarrituta:

b. Behin hasi ondoren, erretiro aurreratuko pentsioaren ordainketa eteten bada, 80. artikuluan araututakoaren ondorioz, berriro kobratzen hasten denean jaso beharreko pentsioaren zenbatekoa irizpide hauen arabera zehaztuko da:

• Abiapuntua etenaldia hasi zen unean zegoen erretiro aurreratuko pentsioa izango da.
• Pentsio hori LagunAro, EPSVn etenaldian zehar ezarri diren urteko eguneraketekin igoko da.
• Halaber, eguneratutako erretiro pentsioa %1,25rekin handituko da erretiro aurreratuko pentsioa etenda egon den hiruhileko oso bakoitzeko, koefiziente hori kalkulatzeko muga Pentsioen Sistema Publikoan une bakoitzean indarrean dagoen erretirorako legezko adina izanda.

c. 60 urte bete eta gero kotizazioa eteten bada, erretiro pentsioa kobratzeko eskatu gabe, pentsioa etenda geratuko da, eta dagokion pentsioaren koefizientea erretiro pentsioa kobratzen hasten den unean kalkulatuko da, a) atalean adierazitako taularen eta une horretan egiaztatzen den adinaren arabera.
Pentsioa 65 urte bete eta gero kobratzen hasten bada, adin horretatik aurrera aplikatuko da Erregelamendu honetako 85. artikuluan xedatutakoa.

d. Norberaren borondatez, mutualistak erretiro pentsioa birbanatzeko eska dezake, LagunAro, EPSVn horretarako unea iristen zaionean, atzera egiteko aukerarik gabe.

Erretiro pentsioaren birbanaketak prestazio honen ordainketa sistema aldatzea esan nahi du; horrela, eskatutako denboraldian, berorren kopurua gehituta jasoko da (aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera kalkulaturiko erretiro pentsioaren %125, %150, %175 edo %200 lortu arte), baina geroago gutxitu egingo da, aurreko aldian izandako errenten aurrerapena konpentsatzeko.

Pentsio birbanatuaren hasierako aldia LagunAro, EPSVko erretiro aurreratuaz baliatzean hasiko da eta gehienez ere sistema publikoan erretiro aurreratuko pentsioaz baliatzeko unean edo, hori ez bada gertatzen, mutualista sistema horretan erretiratzeko legezko adinera iristen denean bukatuko da.

Kontseilu Errektoreak onartuko ditu bigarren faseari dagozkion koefiziente murriztaileak, lehen fasean aukeratutako igoeraren ehunekoaren eta iraupenaren arabera, eta Ohar Teknikoan eta Erakundearen Araudian jasoko dira.

85. artikulua

Erretiroa 65 urteren ondoren hartuz gero, %1,5eko koefiziente inkremental bat aplikatuko da aurreko artikuluen arabera lortutako zenbatekoaren gainean, 65 urteren ondoren erretiroaren adina atzeratu den hiruhileko oso bakoitzeko, aipatu koefizientea kalkulatzeko muga izanik une bakoitzean Pentsio Sistema Publikoan indarrean dagoen erretiroaren legezko adina.

86. artikulua

Batzar Nagusiak, Kontseilu Errektorearen proposamenez, urtero erabakiko du aplikatuko zaien gaurkotze ehunekoa bai jarduneko mutualistek sorturiko pentsio eskubideei eta bai jada eragindako erretiro pentsioei, ondorengo irizpide hauen arabera:

1. Aurreko urtean KPIa gehitu zen beste eguneratuko da, betiere azken ekitaldiaren bukaeran Erakundearen kaudimen marjinak, hornidura tekniko konputagarrien baturaren gainean ehunekotan neurtuta eta aipaturiko eguneratzearen eragina konputatu ondoren, legez eskaturiko gutxieneko maila (hornidura teknikoen %4) gainditzen badu.
2. Eguneratzeak gainditu egin dezake aurreko urteko KPIaren gehikuntza, Erakundearen kaudimen marjinak azken ekitaldiaren bukaeran, aipaturiko eguneratzearen eragina konputatu ondoren, hornidura tekniko konputagarrien %10 eta aurreko urtearen bukaerako kaudimen marjina gainditzen baditu.
3. Ekitaldiaren bilakaera negatiboak, KPIaren gehikuntzarekin pentsio eskubideen eguneratze teorikoarekin batera, kaudimen marjina hondatzea eragiten badu eta legez eskatutako gutxieneko mailaren azpitik jartzen bada (hau da, %4tik behera), aplikatuko den eguneraketa kaudimen marjina hornidura tekniko konputagarrien %4ko maila horretan kokatuko duen ehunekora mugatuko da, edo gehienez ere %1era mugatuko da, aipatu irizpidearen arabera ateratzen den ehunekoa %1 baino gutxiago bada.
4. Azken ekitaldiaren hasieran kaudimen marjina legez exijitutako gutxieneko mailan edo horren azpitik badago (hau da, %4,0 edo txikiagoa bada), eguneraketa gehienez ere %1era mugatuta geratuko da, edo aurreko KPIaren igoerara, hori txikiagoa bada, salbu eta ekitaldiaren bilakaerak aukera ematen badu kaudimen marjina legez exijitutako gutxieneko mailan birkokatzeko, aipatu %1 baino igoera handiagoa aplikatuta, kasu horretan kaudimena legez exijitutako gutxieneko mailan birkokatu ahal izateko eguneraketa aplikatuko delarik, aurreko urteko KPIaren igoeraren mugarekin.
5. Erakundearen ondarearen bilakaera negatiboaren ondorioz (hiru urte jarraian legez exijitutako gutxieneko kaudimen mailaren azpitik, edo urte bat, kaudimenaren aurretik, hornidura teknikoen estaldura %90 baino gutxiago bada), beharrezkoa balitz Berroreka Plan bat aurkeztea, BGAE-en erregulazio eta kontrol organoak onartu beharrekoa (Eusko Jaurlaritza), eguneraketa eten egin litzateke mutualista aktiboek sortutako pentsio eskubideetarako, eta gehienez ere %0,25eko mugarekin jada eragindako pentsioetarako. Muga hori indarrean mantenduko da legez exijitutako kaudimenaren gutxieneko maila berreskuratu arte, aipatu Berroreka Planean dagokionean ezar daitezkeen gainerako neurrien kalterik gabe, Plana BGAE-en erregulazio eta kontrol organoak onartu beharko duelarik.
6. Aurreko c) eta e) letretan jasotako edozein hipotesiren ondorioz, aurreko bost ekitaldietan metaturiko eguneratzea ez bada iritsi denboraldi horretako KPIaren gehikuntza metatura, eta gero legez eskaturiko gutxieneko kaudimen maila berreskuratzen bada, gutxieneko maila horren gaineko kaudimen hobekuntzak aurreko urteko KPIaren gehikuntza baino eguneratze handiagoak aplikatzeko erabili ahal izango dira, Batzar Nagusiak aurrez hala erabakita, aipaturiko aurreko bost ekitaldietan aplikatu gabeko KPIaren gehikuntza metatuaren gaineko eguneratze diferentzialak berreskuratu arte.
7. Prestazioen Erregelamendu honetako Lehen eta Bigarren Xedapen Iragankorretan arautzen diren Erretiro eta Alarguntasun pentsioen eguneraketa (aurreko urteko KPIaren igoeraren %70) beherantz berrikusi ahal izango da, Batzar Nagusiak aurrez erabaki eta gero eta BGAEen erregulazio eta kontrol organoaren oniritziarekin, baldin eta artikulu honetako e) letra aplikatzen bada (Berroreka Plana), eredu berrian eragindako pentsioak eguneratzeko aplikatzen diren neurriekin bat eginda, eta, dagokionean, aipatu Berroreka Planean ezar daitezkeen gainerako neurrien kalterik gabe.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

87. artikulua

Alarguntasun, Zurztasun eta Zurztasun absolutuko prestazioa 89. eta 90. artikuluetan aipaturiko onuradunek hartuko duten pentsioa da, bertan ezarritako baldintzak betetzen badituzte.

Prestazio horiek jasotzeko eskubidea LagunAro, EPSVn alta ematen den egunetik aurrera edukiko da, eta prestaziook eragilea hil eta hurrengo hilaren lehenengo egunetik aurrera hasiko dira sortzen.

88. artikulua

1. Alarguntasunaren, Zurztasunaren eta Zurztasun Absolutuaren prestazioak jasotzeko eskubidea sortuko dute hiltzean honako egoera hauetakoren batean dauden mutualistek:

1. Aktiboan, Aldi baterako Ezintasunean, Haurdunaldiko Arriskuan, Berezko Edoskitzaroko Arriskuan, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketan, Langabezian edo Aurreerretiroan.
2. Aldi baterako lan utzialdi edo eszedentzian bere Kooperatiba bazkide babeslean, baina LagunAro, EPSVri kotizatzeari utzi gabe.
3. Estatutu Sozialetako 37. artikuluaren bigarren paragrafoan aipaturiko modalitatean kotizatzen.
4. Seme-alabak edo senideak zaintzeko legez babestuta dagoen eszedentzia egoeran.

2. Erretiroko edo Ezintasun Iraunkorreko pentsiodunek, hiltzean, Alarguntasun eta Zurztasun Absolutuko prestazioetarako eskubidea sortuko dute.
Erretiroko edo Ezintasun Iraunkorreko pentsiodunek Zurztasun prestazioa jasotzeko eskubidea sortuko dute, baldin eta, hiltzen direnean, Alarguntasun eta Zurztasun Absolutuko prestazioen onuradunik ez badago.

3. Zurztasun Absolutuaren prestaziorako eskubidea sortuko dute Alarguntasunaren onuradunek edo pentsiodunek, baldin eta, hiltzean, baldin eta alarguntasuna eragin duen pertsonarekin batera seme-alabak uzten badituzte.

89. artikulua

Alarguntasun prestazioaren onuradun izango dira hildako pertsonaren ezkontidea edo Erregistro Publikoan inskribatutako izatezko bikotekidea.

Prestazioa biziartekoa izango da heriotza honako arrazoi hauengatik gertatzen bada:

• Gaixotasun profesionala.
• Istripua.
• Ezkondu osteko edo izatezko bikote gisa erregistratu osteko gaixotasun arrunta.

Prestazioa biziartekoa izango da, halaber, ezkontza aurreko edo izatezko bikote gisa erregistratu aurreko gaixotasun arruntak eragindako heriotzaren kasuan, baldin eta honako baldintza hauetako bat gutxienez egiaztatzen bada:

1. Elkarrekin seme-alabak edukitzea.
2. Ezkontza edo izatezko bikotea heriotza gertatu baino urtebete lehenago egin edo erregistratu izana. Ezkontza loturaren edo izatezko bikotearen erregistroaren iraupen hori ez da exijituko baldin eta egiaztatzen bada mutualista eragilearekin aurretik bizi izandako aldia, ezkontzarenari edo izatezko bikotearen erregistroari dagokiona gehituta, bi urtetik gorakoa dela.

Mutualistaren ezkontideak edo erregistratutako izatezko bikotekideak edo hildako pentsiodunak ez badu baldintza horietako bat ere egiaztatzen, aldi baterako Alarguntasun prestazio bat jaso ahal izango du, bi urtean.

Ezkontza deuseztasunaren, banantzearen, dibortzioaren eta erregistratutako izatezko bikotearen hausturaren kasuetan, prestazioaren onuradunak zehazteko Gizarte Segurantzak kasu bakoitzean aplikatzen dituen arauak aplikatuko dira.

90. artikulua

Zurztasun prestazioaren onuradun izango dira hildako pertsonaren seme-alabak, 25 urtetik beherakoak edo lanerako ezinduta daudenak.

Seme-alaba horiek umezurtz absolutuak badira, mutualistaz gain beste gurasoa ere hilda dagoelako, Zurztasun Absolutuaren prestazioaren onuradun izango dira.

Zurztasun eta Zurztasun Absolutuko prestazio horiek jasotzeko edo horiei eusteko, 23 urtetik aurrera, onuradunek egiaztatu beharko dute ez dutela urteko lanbidearteko gutxieneko soldata baino lan errenta handiagoa jasotzen.

Bi egoera horietan, lanerako ezinduta dauden seme-alabatzat hartuko dira gutxienez %65eko desgaitasuna dutenak eta urte osoan lanbidearteko gutxieneko soldata gainditzen duen lan errentarik eskuratzen ez dutenak.

91. artikulua

Alarguntasuneko, Zurztasuneko eta Zurztasun Absolutuko pentsioak iraungi egingo dira, onuradun bakoitzarentzat, arrazoi hauengatik:

1. Heriotza.
2. Ezkontzeagatik edo dagokion erregistro publikoan izatezko bikote bat inskribatu eta eratzeagatik.
3. Prestazioaren eragilearen heriotzaren erruduntzat joa izateagatik.
4. 89. eta 90. artikuluetan xedatutako baldintzak betetzeari uzteagatik.
5. Pentsio aldia amaitzeagatik, aldi baterako bada.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

92. artikulua

Alarguntasun, zurztasun eta zurztasun absolutuko prestazioetarako Kotizazio oinarria, Estatutu Sozialetako 22. artikuluan xedatutakoa aplikatuz, mutualista bakoitzari egokitzen zaiona izango da.

93. artikulua

Alarguntasun, zurztasun eta zurztasun absolutuko prestazioak finantzatzeko oinarrizko kuota partziala, irizpen aktuarialaren arabera Batzar Nagusiak onartuko duen ehunekoa izango da, Batzarrean bertan finkatuko den aldirako, eta aurreko artikuluan zehazturiko Kotizazio Oinarriari aplikatuko zaio.

Ehuneko hori, hala balegokio legeak eskatutako epeetan ez ezik, aldian behin ere berrikusiko da, berori finkatzeko azterketa aktuarialean kontuan hartutako oinarri teknikoen bilakaerara egokitzeko.

94. artikulua

Alarguntasun, zurztasun eta zurztasun absolutuko pentsioen Oinarri Arautzailea heriotzaren aurreko hirurogei hilabeteetako Kotizazio Oinarri eguneratuen batez bestekoa da, edo kotizatu dituen hilabeteetakoa, ez bada hirurogeira iritsi.

Eguneratzea Kotizazio Tarifaren azken urteko berrikuspena baino lehenagoko aldien Kotizazio Oinarriei soilik aplikatuko zaie, eta, aurreko Tarifak indarrean izan diren urtealdi bakoitzerako, ekitaldi horietan pentsio eskubideei aplikaturiko eguneratzea aplikatuko da, Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera.

95. artikulua

Alarguntasuneko, Zurztasuneko eta Zurztasun Absolutuko prestazioen zenbatekoa denak ere hilabetea amaitzean ordaintzekoak– urtean hamabi aldiz ordainduko dira, eta ehuneko hauek izango dira:

1. Alarguntasuna

1. 1.1. Mutualista bat hiltzeak eragindako alarguntasuna (88.1 artikuluan aurreikusitako egoera): 94. artikuluan ezarritakoaren arabera kalkulatutako oinarri arautzailearen %65.
   
   
2. 1.2. Erretiroko edo ezintasun iraunkorreko pentsioduna hiltzeak eragindako alarguntasuna (88.2 artikuluan aurreikusitako egoera): hildako pentsiodunak jasotzen zuen Erretiroko edo Ezintasun Iraunkorreko pentsioaren %90, bi egoeratan izan ezik:
   1. Baliaezintasun Handiko kasuetan, non pentsioaren %90 kalkulatuko baita, Baliaezintasun Handiari dagokion %50eko igoera kontuan hartu gabe.
   2. 84d) artikuluan xedatutako birbanaketa kasuetan, heriotza pentsio birbanatuaren hasierako aldian gertatzen denean. Kasu horietan, pentsioduna hiltzen den egunean amaitutzat emango da hasierako aldia, eta birbanaketaren bigarren aldiari une horretan hasiera emanez gero legokiokeen erretiro pentsioa berriz kalkulatuko da, eta %90 aplikatuko zaio dagokion alarguntasun pentsioa zehazteko.
3. 1.3. Ezkontza deuseztasunaren, banantzearen, dibortzioaren eta erregistratutako izatezko bikotearen hausturaren kasuetan, Alarguntasun pentsioa esleitzeko eta banatzeko Gizarte Segurantzak kasu bakoitzean aplikatzen dituen arauak aplikatuko dira.

2. Zurztasuna

1. 2.1. Mutualista baten heriotzak eragindako Zurztasuna (88.1 artikuluan aurreikusitako egoera): Oinarri arautzailearen %20 seme edo alaba onuradun bakoitzarentzat. Hildako mutualistak eragindako alarguntasun eta zurztasun pentsioen baturak ezingo du inola ere gainditu 94. artikuluaren arabera kalkulatutako oinarri arautzailearen %100.
   Zurztasunaren onuradunen kopurua dela-eta muga hori aplikatzen bada, eta Zurztasun pentsioa beherantz doitzen bada, Zurztasunari esleitutako zenbateko osoa zati berdinetan banatuko da onuradunen artean, eta, hasiera batean, seme edo alaba onuradunaren estaldura oinarri arautzailearen %20tik beherakoa izango da.
   Seme-alaba onuradunetakoren batek pentsioa jasotzeari uzten dion bakoitzean –kobratzeko eskatutako baldintzak betetzeari utzi diolako–, gainerako onuradunek jasoko duten Zurztasun pentsioaren ehuneko berria kalkulatuko da, onuradun bakoitza, gehienez ere, Oinarri Arautzailearen %20ra iritsi arte.
   
   
2. 2.2. Erretiro edo Ezintasun Iraunkorreko pentsiodun baten heriotzak eragindako Zurztasuna, Alarguntasun edo Zurztasun Absolutuko prestazioen onuradunik ez dagoenean (88.2 artikuluaren bigarren paragrafoan aurreikusitako egoera): hildako pentsiodunak jasotzen zuen Erretiroko edo Ezintasun Iraunkorreko pentsioaren %20, seme-alaba onuradun bakoitzaren alde, bi egoeratan izan ezik:
   1. Baliaezintasun Handiko kasuetan, non pentsioaren %20 kalkulatuko baita, Baliaezintasun Handiari dagokion %50eko igoera kontuan hartu gabe.
   2. 84 d) artikuluan xedatutako birbanaketa kasuetan, heriotza pentsio birbanatuaren hasierako aldian gertatzen denean. Kasu horietan, pentsioduna hiltzen den egunean amaitutzat emango da hasierako aldia, eta birbanaketaren bigarren aldiari une horretan hasiera emanez gero legokiokeen erretiro pentsioa berriz kalkulatuko da, eta %20 aplikatuko zaio dagokion Zurztasun pentsioa zehazteko.
      Hildako pentsiodunak eragindako Zurztasun prestazioen baturak ezingo du gainditu hil zen unean jasotzen ari zen pentsioaren %90. Zurztasunaren onuradunen kopuruaren ondorioz muga hori aplikatzen bada, eta Zurztasunaren prestazioa beherantz doitzen bada, artikulu honen 2.1 puntuaren bigarren paragrafoan aurreikusitakoa aplikatuko da.
      Geroago, Zurztasun prestazioaren onuradunak Zurztasun Absolutuaren prestazioa eskuratzeko baldintzak betetzen baditu, jasotzen ari zen Zurztasun pentsioaren ordez Zurztasun Absolutuarena jasoko du.

3. Zurztasun Absolutua

Onuradun batek Zurztasunaren eta Zurztasun Absolutuaren hartzaile izateko baldintzak aldi berean betetzen baditu, bi pentsioak jasoko ditu, Erretiroko edo Ezintasun Iraunkorreko pentsiodunek eragindako Zurztasun prestazioen kasuetan izan ezik, horietan Zurztasunaren prestazioa bateraezina izango baita Zurztasun Absolutuaren prestazioarekin

1. 3.1. Erretiroko edo Ezintasun Iraunkorreko pentsioduna hiltzeak eragindako zurztasun absolutua (88.2 artikuluko lehen paragrafoan aurreikusitako egoera): artikulu honetako 1.2. puntua aplikatuta lortuko litzatekeen Alarguntasun pentsioaren %100.
   Zurztasun Absolutuko pentsio hori, hasiera batean, zati berdinetan banatuko da seme-alaba onuradunen artean, eta, ondoren, seme edo alabaren batek pentsioa jasotzeari uzten dion bakoitzean –kobratzeko eskatzen diren baldintzak betetzeari utzi diolako–, gainerako onuradunen artean birbanatuko da, azkenak pentsio osoa eskuratu arte.
   
   
2. 3.2. Alarguntasun pentsioduna hiltzeak eragindako zurztasun absolutua (88.3 artikuluan aurreikusitako egoera): Hildako alarguntasun pentsiodunak jasotzen zuen alarguntasun pentsioaren %90, zeina seme-alaba onuradunen artean banatuko baita, aurreko 3.1 puntuan araututakoaren arabera.
   
   
3. 3.3. Mutualista baten heriotzak eragindako Zurztasun Absolutua (88.1 artikuluan aurreikusitako egoera): oinarri arautzailearen %65aren %90, zeina 94. artikuluaren arabera kalkulatuko baita eta aurreko 3.1 puntuan araututakoaren arabera banatuko baita seme-alaba onuradunen artean.
   Zurztasun Absolutuaren prestazioaren bi eragileak guraso mutualistak edo/eta pentsiodunak izan badira, bakoitzari dagokion zenbatekoa jasoko da, seme-alaben artean zati berdinetan banatuta.

4. Pentsioaren banaketa, Alarguntasunaren eta/edo Zurztasun Absolutuaren onuradun bat baino gehiago batera egonez gero

Pertsona eragilea hiltzen den unean Alarguntasunaren eta/edo Zurztasun Absolutuaren onuradun bat baino gehiago badaude –mutualista berak edo pentsiodunak eragindakoak–, honelaxe banatuko da pentsioa:

• Ezkontide bat edo izatezko bikotekide bat eta bikotekide ohi/ezkontide ohi bat tartean badaude, alarguntasun pentsioa banatzeko, Gizarte Segurantzak bikotekide ohiari/ezkontide ohiari aitortzen dion ehunekoa hartuko da kontuan, eta gainerakoa ezkontidearentzat bikotekidearentzat izango da. edo erregistratutako izatezko.
• Tartean ezkontide ohiak eta/edo izatezko bikotekide ohiak eta umezurtz absolutuak badaude, alarguntasun pentsioa Gizarte Segurantzak aitortutako ehunekoen arabera zehaztuko da, eta Alarguntasun pentsioaren gainerako %90 Zurztasun Absolutuko pentsio gisa geratuko da.
• Tartean ezkontide edo izatezko bikotekide bat eta umezurtz absolutuak badaude, pentsioa honela banatuko da: bi heren alarguntasun pentsio gisa eta gainerako herenaren %90 Zurztasun Absolutuko pentsio gisa.

Zurztasun Absolutuko pentsioa aurreko 3. puntuan araututakoaren arabera banatuko da seme-alaba onuradunen artean.

Alarguntasun pentsioa onuradunen artean banatu ondoren, puntu honetan araututakoaren arabera, Alarguntasun pentsioaren onuraduna hiltzeagatik sortzen den Zurztasun Absolutuko pentsioa Alarguntasun pentsioaren zenbatekoaren %90 izango da, eta onuradunaren seme-alaben eta Alarguntasun pentsioa eragin duen mutualistaren edo pentsiodunaren artean soilik banatuko da, aurreko 3. puntuan araututako banaketa arauen arabera.

Artikulu honetan berariaz jaso ez den Alarguntasun, Zurztasun Absolutu eta Zurztasun pentsioen aplikazio edo banaketa kasuren bat gertatzen bada, Kontseilu Errektoreari ahalmena ematen zaio dagokion erabakia hartzeko, hemen jasotako printzipio eta irizpideen arabera.

96. artikulua

Zurztasun Absolutuaren kasuan, pentsioa pertsona natural edo juridikoei eman dakieke, umezurtzak mantendu eta hezteko konpromiso formala baldin badute, eta zeregin hori betetzen dutela frogatzen badute.

97. artikulua

Alarguntasun, zurztasun eta zurztasun absolutuko pentsioak urtero eguneratuko dira Erretiro pentsioak eguneratzeko 86. artikuluan finkaturiko irizpide berberekin.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

98. artikulua

Ezintasun Iraunkorreko prestazioak mutualistari diru kopuru bat ematea esan nahi du, jarraiko artikuluetan aipatutako egoera horietakoren baten ondorioz lan aurrerakinak guztiz edo zati batean galtzeagatik, eta betiere prestazioa eragiten duten egoera horiek LagunAro, EPSVn alta hartu eta gero eragiten badira.

Ezintasun Iraunkor Absolutu edo Baliaezintasun Handiko prestaziorako eskubidea eragiteko beharrezkoa izango da Gizarte Segurantzari egindako eskariak, baita gero dagokion organo administratibo edo judizialaren aurrean aurkez litezkeen erreklamazio edo helegiteak ere LagunAro, EPSVren bitartez bideratzea, eta, organo judizialetara jotzen bada, LagunAro, EPSV eta Kooperatiba bazkide babeslea auzitara deitzea.

LagunAro, EPSVk aurkezten zaizkion Ezintasun Iraunkorreko eskari guztiak bideratu egingo ditu.

Edozein mailatako Ezintasun Iraunkorreko kasuetan, hirugarrengoek erantzukizun zibil edo penalak dituzten egoeretan sortu badira, inguruabar hau gabe mutualistak Ezintasun Iraunkorretik jasoko lukeen prestazioaren eta benetan jasotako kalte ordain global edo konkretuen arteko desberdintasunera bakarrik mugatuko da LagunAro, EPSVren estaldura.

99. artikulua

Hauek izango dira Ezintasun Iraunkorreko egoerak:

1. Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatukoak, LagunArto, EPSVn eskatu eta hurrengo hilaren lehen egunetik hasita.
2. Ezintasun Iraunkor Absolutukoak edo Baliaezintasun Handikoak, erakunde ofizial eskudunak aitortzen dituenetik aurrera.

100. artikulua

Ezintasun Iraunkorrak honako maila hauek izan ditzake:

1. Desgaitasun Iraunkor Oso eta Kualifikatua: 55 urte baino gehiagoko mutualista, LagunAro, EPSVri kotizatzen gutxienez 10 urte daramatzana, eta eskumena duen erakunde ofizialak, behin betiko ebazpen edo epai irmoz, Ezintasun Iraunkor Osoan (EIO) deklaratuta egonik, lan egiteari utzi diona.
2. Ezintasun Iraunkor Absolutua: agindutako tratamendua bete eta medikuek senda agiria eman ondoren, murriztapen anatomiko edo funtzional larriak dituen mutualistaren egoera, murriztapen horiek objektiboki zehaztu daitezkeenak eta, segur aski behin betiko izanik, lan gaitasuna kentzen diotenak baldin ba dira. Ez da kalifikazio horretarako eragozpen izango baliaezintasuna duenak lan gaitasuna berreskuratzeko aukera, aukera hori medikoki ziurra ez bada edota oso epe luzera gerta badaiteke.
3. Baliaezintasun Handia: Ezintasun Iraunkor Absolutua izanik, bizitzako oinarrizko ekintzak –janztea, ibiltzea, jatea edo antzekoak–egiteko beste pertsona baten laguntza behar duen mutualistaren egoera.

101. artikulua

Prestazio honetarako eskubidea izango dute, eta horrenbestez, onuradunak izango dira honako egoera hauetan dauden mutualistak:

1. Ezintasun Iraunkor Absoluturako eta Baliaezintasun Handirako: aktiboan daudenak, edo Aldi baterako Ezintasun, Haurdunaldiko Arrisku, Berezko Edoskitzaroko Arrisku, Jaiotza eta adingabearen zaintza, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketa, Aurre-erretiro, Langabezia, edo Kooperatiba bazkide babeslean Aldi baterako lan utzialdi edo eszedentzian daudenak, LagunAro, EPSVri kotizatzeari utzi gabe, baita Estatutu Sozialen 37. artikuluaren bigarren paragrafoan jasotako kotizazio modalitateaz baliatzen den taldea ere, betiere Ezintasun Iraunkorraren modalitate hauengatik kotizazioa mantendu bada.
2. Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikaturako (DIOK): aktiboan, Aldi baterako Ezintasunean, Haurdunaldiko Arriskuan, Berezko Edoskitzaroko Arriskuan, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duten adingabeen zainketan, Langabezian edo Aurre-erretiroan daudenak.
   DIOKean sartzeko baldintza izango da mutualistak Gizarte Segurantzan Ezintasun Iraunkor Osoko (EIO) pentsioa kobratzea aukeratzea, Gizarte Segurantzan bertan aurreikusitako indemnizazioaren modalitateari uko eginez.
   Aurre-erretiroaren kasu zehatzean, DIOKean sartzeko baldintza da azkenean erakunde ofizial eskumendunak aitortutako EIOa Aurre-erretiroan sartu baino lehenago hasi izana, LagunAro, EPSVren bitartez, edo ofizioz, Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalaren beraren bitartez.
   Halaber, 61 urte bete eta gero, DIOKean sartzeko baldintza da erakunde ofizial eskumendunak EIOa aitortu zuenetik 6 hilabete baino gehiago igaro ez izana.
   Euren Kooperatiba bazkide babeslean aldi baterako eszedentzian dauden mutualistek, LagunAro, EPSVko Estatutu Sozialetako 36.2 artikuluan aurreikusitako kotizazio modalitatera atxikita badaude, DIOKaren kausatzailearen izaera daukate, betiere ezarritako baldintzak betetzen badituzte, baina ez dira horren onuradun izango eszedentzi egoeran dauden bitartean.

102. artikulua

Mutualistak prestazio hori jasotzeko eskubidea izango du LagunAro, EPSVn alta ematen den egunetik aurrera.

103. artikulua

Ezintasun Iraunkorreko prestazioa arrazoi hauengatik iraungiko da:

1. Heriotza.
2. Gizarte Segurantzan Ezintasun Iraunkorreko pentsiodun izateari uzteagatik.

Prestazioaren zenbatekoa eta kuotaren kalkulua

104. artikulua

Ezintasun Iraunkorrerako prestaziorako Kotizazio Oinarria mutualista bakoitzari dagokiona izango da Estatutu Sozialetako 22. artikuluan xedatutakoa aplikatuz.

105. artikulua

Ezintasun Iraunkorraren kuota dagokion irizpen aktuarialetik ateratzen den ehunekoa izango da. Ehuneko hori, hala balegokio legeak eskatutako epeetan ez ezik, aldian behin ere berrikusiko da, berori finkatzeko azterketa aktuarialean kontuan hartutako oinarri teknikoen bilakaerara egokitzeko.

106. artikulua

Ezintasun Iraunkorreko prestazioaren Oinarri Arautzailea (DIOK, Ezintasun Iraunkor Absolutu eta Baliaezintasun Handi graduetan), gertaera eragilearen aurreko hirurogei hilabeteetako Kotizazio Oinarri eguneratuen batez bestekoa, edo kotizatutako hilabeteetakoena aldi hori osatzen ez badu, Ezintasun Iraunkor Absolutuan eta Baliaezintasun Handian.

Eguneratzea Kotizazio Tarifaren azken urteko berrikuspena baino lehenagoko aldien Kotizazio Oinarriei soilik aplikatuko zaie, eta, aurreko Tarifak indarrean izan diren urtealdi bakoitzerako, ekitaldi horietan pentsio eskubideei aplikaturiko eguneratzea aplikatuko da, Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera.

107. artikulua

Ezintasun Iraunkorreko gradu desberdinen biziarteko pentsioa kalkulatzeko (Desgaitasun Iraunkor Oso eta Kualifikatua –DIOK–, Ezintasun Iraunkor Absolutua EIA– eta Baliaezintasun Handia –BH–), oreka eta neutraltasun aktuarialeko printzipioetan oinarrituta, kontuan hartuko dira 65 urtera arte jaso beharreko Ezintasun Iraunkorreko pentsio teorikoa (Oinarri Erregulatzailearen %85, %100 edo %150, hamabi hilekori dagokiena, kontuan hartuta DIOK, EIA edo BH den) eta 65 urtetik aurrera legokiokeen erretiroko pentsioa, adin horretara arte erretirorako kotizatzen jarraitu bada, egitate kausatzailearen unean dagoen indizearen arabera, salbu eta indize hori aurreko hirurogei hilabeteetako batez besteko indizea baino txikiagoa bada, egoera horretan azken hori hartuko baita kontuan.

Gizarte Segurantzako Ezintasun Iraunkorraren maila aldatzen bada, eta LagunAro, EPSVko Ezintasun Iraunkorreko pentsio bat jasotzen jarraitzeko eskubidea mantentzen bada, une horretatik aurrera LagunAro, EPSVtik jaso beharreko pentsio berria birkalkulatuko da, esleitutako Ezintasun Iraunkorraren maila berriari erreparatuta.

Gizarte Segurantzako Ezintasun Iraunkorraren maila aldatzen edo galtzen bada, LagunAro, EPSVko Ezintasun Iraunkorreko pentsio bat izateko baldintzak betetzen ez badira, pentsio hori jasotzeari uzteaz gain, birkalkulatu egingo da 65 urterekin erretiroko pentsioa jasotzeko eskubidea.

Aurreko bi paragrafoetan aipatutako birkalkuluek oreka eta neutraltasun aktuarialeko irizpideei baino ez diete erantzuten, une bakoitzean indarrean dauden oinarri teknikoen arabera.

108. artikulua

Ezintasun Iraunkorreko pentsioak, DIOK, Ezintasun Absolutu eta Baliaezintasun Handiaren mailetan, urtero eguneratuko dira, Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera.

Prestazioaren definizioa eta ezaugarriak

109. artikulua

Erretirorako kotizatzeari uzten dioten eta LagunAro, EPSVko Erretiro Aurreratuko prestazioaz baliatu ezin diren mutualistak etenaldiko mutualista bihurtuko dira, eta egoera horretarako Erregelamenduan araututako prestazioetarako eskubidea izango dute. Mutualistak ezingo dira etenaldiko mutualistaren figuran sartu baldin eta LagunAro, EPSVko Ezintasun Iraunkorreko pentsioa eragin badute, Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatu, Ezintasun Iraunkor Absolutu edo Baliaezintasun Handiko mailetan, edo mutualistak hil badira.

110. artikulua

Etenaldiko mutualistari hasierako berme kapital baterako eskubidea egokituko zaio, eta hori erretiro pentsioaren eskubide metatuari esleitutako balioak zehaztu ohi du, prestazio honetarako kotizazioa uzten duen unekoa, helburu horietarako ezarritako hipotesi aktuarialen arabera.

Behin hasierako berme kapitala eskuratutakoan, kapitala eguneratzeko, kapitalizazio sistemak finantzatutako prestazioei lotutako aktiboak inbertitzearen ondorioz lortzen den errendimendu tasa garbia hartuko da kontuan.

Etenaldian egon eta kooperatiba bazkide babesleetako kide izateari behin betiko utzi dioten mutualistek beren eskubide ekonomikoak (mobilizazioa egin nahi den egunera arte metatutako berme kapitala) enpleguko beste aurreikuspen plan batera edo, bestela, lehentasunezko beste aurreikuspen plan batera mobilizatu ahal izango dituzte oso-osorik kooperatiban behin betiko baja eman eta bi urtera, baina horretarako eskaera idatziz egin beharko dute.

Mobilizazioa gertatuko balitz, etenaldiko mutualistak mutualista izateari utziko dio eta, horren arabera, erakundean berriro sartuko balitz, kotizazioko aldez aurretiko aldiak aitortzeko eskubide oro galduko du prestazio guztietarako.

111. artikulua

Etenaldiko mutualistak eskubidea izango du berezko prestazioa jasotzeko baldin eta lanari utzita badago eta 60 urte beteta baditu edo, bestela, Ezintasun Iraunkor Absolutua, Baliaezintasun Handia edo Ezintasun Iraunkor Oso Kualifikatua onartzen zaiola dioen epai irmoa edo behin betiko ebazpena egiaztatzen badu. Etenaldiko mutualistak aipatu prestazioa eskatu egin beharko du.

Une horretan, etenaldiko mutualistak aukeratu egin behar du:

a. Ordainketa bakarra:

Erakundeak etenaldiko mutualistari aldi bakarrean ordainduko dio eskaeraren datara arte pilatutako bermearen kapitala.

Horrek etenaldiko mutualistaren eta LagunAro, EPSVren arteko harremana behin betikoz iraungitzea ekarriko du.

b. Aldizkako errenta:

Hauek dira errenta horren ezaugarriak:

• Urtean 12 aldiz ordainduko da amaitutako hilabetean.
• Iraupena etenaldiko mutualistak zehaztuko du.
• Hasierako zenbatekoa honako hauek baldintzatuko dute: eskaeraren datara arte pilatutako bermearen kapitalak, errentaren iraupenak eta une horretan ezarritako interes tasak.
• Interes tasa Aldi Baterako Errentaren modalitatea aukeratu duen unean indarrean dagoen interes teknikoari errentaren iraupenaren mende egongo den koefizientea aplikatzearen ondoriozkoa izango da, hurrengo eskalaren arabera:

  Iraupena, guztira	Koefizientea
  60 hilabete edo gutxiago	%80
  61 eta 120 hilabete artean	%75
  121 hilabete edo gehiago	%70

Ondoriozko tasa interes tasa gisa aplikatuko da prestazioaren iraupen osorako.

Eraginkortasun irizpideak direla eta, Kontseilu Errektoreak hileroko aldi baterako ondoriozko errentarako gutxieneko zenbatekoa eta aukera hori eskuratu ahal izateko pilatutako gutxieneko kapitala ezarri ahal izango ditu. Hori dela eta, azken kasu horretan, gutxienekora iritsi ezean, ordainketa bakarra egiteko edo beste aurreikuspen plan batera mobilizatzeko eskubidea izango du.

112. artikulua

Aldi baterako errenta amaitzeen denean behin betiko bukatuko da etenaldiko mutualistaren eta LagunAro, EPSVren arteko harremana, arrazoi hauek tarteko:

• Kontsumoa: Prestazioa osorik jaso da.
• Kontsumitu baino lehenagoko heriotza: Etenaldiko mutualista hiltzen denean jaso gabe dagoen kapitala ordainketa bakarraren bidez likidatuko zaie onuradunei.
  Horri lotuta, etenaldiko mutualistak izendatuko pertsonak izango dira onuradunak eta, horiek zehaztu gabe daudenean, ezkontidea, izatezko bikotea, umezurtzak eta oinordekoak, lehentasun ordena horren arabera.
• Kontsumitu baino lehenagoko likidazioa: Errenta jasotzen hasten denean, etenaldiko mutualistak jaso gabe duen kapitala aldez aurretik likidatzeko eskatu ahal izango du. Likidazioa ordainketa bakarrean egingo da, eta horrek prestazioaren amaiera ekarriko du. Era berean, jaso gabe duen kapitala lehentasunezko beste aurreikuspen plan batera mobilizatzeko eskatu ahal izango du, horren guztizko zenbatekoarekin.

113. artikulua

Etenaldiko mutualista Erregelamendu honetako 111. artikuluan araututako prestazio eskaeraren aurretik hiltzen bada, etenaldiko mutualistak berak izendatutako onuradunak ordainketa bakar moduan jasoko du, edo beste aurreikuspen plan batera mugitu, hura hil arte metatutako berme kapitala.

Onuradunik izendatu ez bada, ezkontideak, izatezko bikoteak, umezurtzek eta oinordekoek izango dute ordainketa bakarra jasotzeko eskubidea, aipatutako hurrenkera horretan.

Berme kapitalaren ordainketa bakar hau jasotzeko eskubiderik ez da izango, etenaldiko mutualistak alarguntasun prestazioa eragiten badu LagunAro, EPSVn.

114. artikulua

Etenaldiko mutualista berriro hasten bada kotizatzen LagunAro, EPSVko Erretiro prestaziorako, Erretiroko eskubide bat aitortuko zaio ordu arte metaturiko berme kapitalaren arabera, eta horretarako baja kasuan hasierako berme kapitala kalkulatzeko une horretan indarrean dauden hipotesi aktuarial berberak aplikatuko dira.

115. artikulua

Iraupen mugatuko mutualista izango dira LagunAro, EPSVren bazkide babesle diren Kooperatibetako bazkideak, legez ezarritako iraupen mugatuko sozietate lotura dutenak Kooperatibekin.

Iraupen mugatuko mutualistek gainerako mutualista guztiek bezalako eskubide eta betebeharrak izango dituzte, kapitulu honetan berariaz ezarritako puntuetan izan ezik.

116. artikulua

Iraupen mugatuko mutualisten kotizazioa gainerako mutualisten berdin-berdina izango da, kotizazio-indize eta -modalitate bererako.

117. artikulua

Iraupen mugatuko mutualistei dagozkien prestazioak gainerako mutualisten berberak dira, honako salbuespen hauekin:

1. Enplegu Laguntza, estaldura hauek izango dituena, iraupen mugatuko sozietatelotura mantentzen den bitartean: birkokapena (behin-behineko modalitatean, baina ez behin betikoan), langabezia (bai egutegi mugikorrean, bai benetako langabezian) eta lanbide birmoldaketa; aurre-erretiroa eta kalte-ordaina, ordea, ez dira sartzen.
2. Baja Mugatua sozietate-lotura mota horren modalitate espezifikoa da, eta bere erregulazioa kapitulu honetan garatzen da.

118. artikulua

Iraupen mugatuko mutualista iraupen mugagabeko mutualista gisa finkatzen bada, une horretan dagokion kotizazio-modalitaterako LagunAro, EPSVk ezarritako prestazio arrunt guztiak eskuratuko ditu.

119. artikulua

Iraupen mugatuko mutualistak izaera horrekin gutxienez 12 hilabete kotizatu ondoren baja hartzen badu, eta norberaren edo besteren konturako lanik egiten ez duela eta langabeziaren prestazio publikorik jasotzen ez duela egiaztatzen badu, LagunAro, EPSVren Baja Mugatuaren prestazioa eskuratu ahal izango du, betiere baja kausa hauetakoren batengatik izan bada:

1. Hitzartutako datan, bere Kooperatiba bazkide babeslearekin zuen iraupen mugatuko sozietate-lotura amaitzea.
2. Iraupen mugatuko sozietate-lotura aldez aurretik amaitzea, Kooperatiba bazkide babeslearen aldebakarreko erabakiz, bidezko kanporatzea denean izan ezik.

Ez dagokio, inola ere, Baja Mugatuaren prestazioa eskuratzea, mutualistaren borondatezko eta aldebakarreko erabakiz, iraupen mugatuko sozietate-lotura aldez aurretik amaitzen bada.

120. artikulua

Baja Mugatuaren prestazioaren iraupena iraupen mugatuko mutualista gisa kotizatutako aldiaren araberakoa izango da, eskala honen arabera:

1. 12 - 17 hilabete bitarteko kotizazioa: 4 hilabete.
2. 18 - 23 hilabete bitarteko kotizazioa: 6 hilabete.
3. 24 - 29 hilabete bitarteko kotizazioa: 8 hilabete.
4. 30 - 35 hilabete bitarteko kotizazioa: 10 hilabete.
5. 36 - 41 hilabete bitarteko kotizazioa: 12 hilabete.
6. 42 - 47 hilabete bitarteko kotizazioa: 16 hilabete.
7. 48 hilabeteko kotizaziotik aurrera: 24 hilabete.

Bajaren aurre-aurreko 48 hilabeteetan iraupen mugatuko mutualista moduan kotizazio-aldi bat baino gehiago egon bada, Kooperatiba bazkide babesle berean edo beste batean, eta aldi horien artean Baja Mugatuaren prestazioa eskuratu bada, iraupena bi hauen arteko handiena izango da:

1. Baja Mugatuaren prestazioa jasotzeari utzi ondoren kotizatutako aldia bakarrik konputatzetik ateratzen dena.
2. Bajaren aurre-aurreko 48 hilabeteetan iraupen mugatuko mutualista gisa kotizatutako aldi osoa konputatzetik ateratzen dena, prestazioaren hilabete horiei Baja Mugatuaren prestazioa jaso den aldia kenduta. Kalkulu hori egiteko, ez dira konputatuko iraupen mugatuko mutualista gisa kotizatutako aurreko aldiak, baldin eta aipatutako loturaren amaiera 119. artikuluaren a) eta b) letretan araututako kausengatik izan ez bada, ezta ere hasierako prestaziorako eskubidea 121. artikuluan araututako kausaren batengatik iraungi bada.

Baja Mugatuaren prestazioaren zenbatekoa oinarri arautzailearen %70 izango da, gehienez ere Ondorio Askotariko Errentaren Adierazle Publikoaren (IPREM) %175 bere ardurapean seme-alabarik ez badu, aipatu adierazlearen %200 bere ardurapean semealaba bat badu, eta %225 bere ardurapean bi seme/alaba edo gehiago baditu. Prestazioaren zenbatekoa baja gertatzen den unean kalkulatuko dena, eta ez da aldatuko prestazioak irauten duen denbora guztian.

Ondorio horietarako, ardurapeko seme edo alabatzat hartuko dira iraupen mugatuko sozietate-bajaren unean 23 urte baino gutxiago dituztenak edo adin horretatik gorakoak eta %33ko edo gehiagoko desgaitasuna dutenak.

Oinarri arautzailea kotizatutako azken sei hilabeteetako batez besteko kotizazio-indizearen hileko kontsumo-aurrerakina izango da, eta aparteko bi ordainsarien hainbanaketa barne hartuko du.

Prestazioa hilero ordainduko da, hilabeteari dagozkion prestazio-egunen arabera, eta, hori ordaintzeko, mutualistak hilero egiaztatu beharko du langabeziaren prestazio publikoa ez duela kobratzen eta ez duela norberaren edo besteren konturako lanik egiten.

121. artikulua

Baja Mugatuaren prestazioa arrazoi hauengatik etengo da:

1. Langabeziaren prestazio publikoa jasotzea.
2. Norberaren edo besteren kontura lan egitea.

Baja Mugatuaren prestazioa ondorengo kausa hauengatik iraungiko da:

1. Prestazioaren iraupena agortzea.
2. Hogeita hamasei hilabete igarotzea sozietatearen iraupen jakineko azken kontratua amaitu zenetik.
3. Iraupen mugagabeko mutualista gisa finkatzea.
4. Hartzailearen heriotza.

122. artikulua

Baja Mugatuaren prestazioa Enplegu Laguntzaren kuotarekin finantzatuko da, eta LagunAro, EPSVko mutualista guztiek kotizatuko dute horretan, sozietate-lotura mugagabea edo mugatua izan.

Kooperatiba bazkide babesleen aldetik prestazioa finantzatzeko erantzunkidetasun maila egokia lortzeko, horiek ekarpen bat egingo dute LagunAro, EPSVren Enplegu Laguntzarako Funtsera, Prestazio Erregelamendu honen 119. artikuluaren a) eta b) letretan jasotako kausa batengatik baja hartzen duen iraupen mugatuko mutualista bakoitzeko.

Kooperatiba bazkide babeslearen ekarpen edo kofinantzaketa hori Iraupen Mugatuko Mutualistak kooperatiban baja hartu duen unean likidatuko da, eta eskala honen arabera kalkulatuko da, iraupen mugatuko mutualista gisa kotizatu duen aldiaren arabera:

1. Bajaren aurreko sei hilabeteetako batez besteko kotizazio-indizearen hileko kontsumoaurrerakinaren %4, kotizazioaren lehen 12 hilabete bakoitzeko.
2. Kontsumo-aurrerakin horren %3, kotizazioaren lehen 12 hilabeteen gaineko kotizazioko hilabete erantsi bakoitzeko, 24. hilabetera arte, zeina aurreko a) letra aplikatzeko lehen 12 hilabeteetatik ateratzen den %48ari gehituko baitzaio.
3. Kontsumo-aurrerakin horren %2, kotizazioaren lehen 24 hilabeteen gaineko kotizazioko hilabete erantsi bakoitzeko, 48. hilabetera arte, zeina aurreko a) eta b) letrak aplikatzeko lehen 24 hilabeteetatik ateratzen den %84ari gehituko baitzaio.

Ondorio horietarako, aurreko a), b) eta c) letretan adierazitakoa aplikatzearen ondoriozko kofinantzaketaren ehunekoa aplikatuko zaion kontsumo-aurrerakina LagunAro, EPSVren tarifako 2,0 indizearen kontsumo-aurrerakinaren zenbatekora mugatuko da.

123. artikulua

Iraupen mugatuko mutualistak, iraupen mugatuko sozietate-harremana amaitzen denean Aldi Baterako Ezintasun, Haurdunaldiko arrisku, Edoskitzaroko arrisku edo Jaiotza edo adingabea zaintzeko prestazio bat jasotzen ari bada, soilik izango du eskubidea prestazio horietan Kontsumoaren Aurrerakinari dagokion ehunekoa jasotzeko, senda-agiria jasotzen duen arte edo prestazioa amaitzen den arte.

Kasu horretan, Baja Mugatuko prestazioa jasotzen hasteko unea eten egingo da sendaagiria jaso arte edo dagokion prestazioa amaitu arte.

Estaldura hauen xedea eta ezaugarriak

124. artikulua

V. Kapitulu honetan sartutako neurrien xedea da babes berezia eskaintzea genero indarkeriaren biktima diren LagunAro, EPSVko emakume mutualistei, horrelako indarkeria legez edo behar bezala berretsitako nazioarteko tresnen bidez definitutako terminoetan sufritzen badute. Genero indarkeriaren biktima diren emakume mutualistek LagunAro, EPSVko gainerako mutualisten eskubide eta betebehar berberak izango dituzte, kapitulu honetan ezarritako alderdi espezifikoetan izan ezik.

Genero indarkeriaren biktimaren izaera genero indarkeriari buruz indarrean dagoen legediak eta Gizarte Segurantzari dagokionez indarrean dagoen legediak aurreikusitako irizpideen arabera egiaztatu beharko da. Edonola ere, V. Kapitulu honetan aurreikusitakoaren ondorioetarako, azken batean LagunAro, EPSVri egokituko zaio mutualista bati genero indarkeriaren biktima izaera aitortzea.

LagunAro, EPSVk genero indarkeriaren biktima diren emakume mutualistei emandako estaldura espezifikoak hauek dira:

1. Genero indarkeriaren biktimentzako prestazioa.
2. Neurri espezifikoak Alarguntasun prestazioari dagokionez.
3. Beste neurri osagarri batzuk.

Genero indarkeriaren biktimentzako prestazioa

125. artikulua

Genero indarkeriaren biktimentzako prestazioa zenbateko ekonomiko bat izango da, emakume mutualistak, aldi baterako edo behin betiko, Kooperatiban lan egiteari utzi behar izatearen ondorioz, genero indarkeriaren biktima delako.

Aldi baterako etenaldiak lan harreman sozietarioa etetea esan nahi du, eta hileko zenbateko ekonomiko baterako eskubidea emango du; behin betiko etenaldiari dagokionez, berriz, Kooperatibarekin duen lan harreman sozietarioa amaitzea esan nahi du, eta oroharreko kalte ordain baterako eskubidea emango du.

126. artikulua

Prestazio honetarako eskubidea eragingo dute eta onuradun izango dira aktibo, Aldi Baterako Ezintasunean, Haurdunaldiko arriskuan, Berezko Edoskitzeko arriskuan, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larri bat duten adingabeak zaintzen eta Langabezian dauden emakume mutualista guztiak.

Genero indarkeriaren biktimentzako prestazio hori bateraezina izango da aurreko paragrafoan adierazitako prestazioak eta Prestazioen Erregelamendu honen 62. eta 30. artikuluetan aurreikusitako kalte ordainak aldi berean jasotzearekin.

Aldi Baterako Ezintasun, Haurdunaldiko arrisku, Berezko Edoskitzeko arrisku, Jaiotza eta adingabearen zaintzan, Minbizia edo beste gaixotasun larri bat duten adingabeak zaintzen eta Langabezia egoeretan, genero indarkeriaren biktimentzako prestazioa emakume mutualista jasotzen ari zen prestazioa amaitu eta gero hasiko da.

Minbizia edo beste gaixotasun larri bat duten adingabeak zaintzeari eta Langabeziari dagokienez, emakume mutualistak aukeratu ahal izango du genero indarkeriaren biktimentzako Prestazioa jasotzen hasteko unea.

Emakume mutualista genero indarkeriaren biktimentzako aldi baterako Prestazioa jasotzen ari bada, eta Jaiotza eta adingabearen zaintzagatiko prestazioaren eragilea bada, genero indarkeriaren biktimentzako Prestazioa eten egingo da, eta ondoren hasi ahal izango da berriro, kontsumitzeko geratzen den aldirako.

127. artikulua

Genero indarkeriaren biktimentzako Prestazioan sartzeko arrazoia baldin bada mutualistak bere Kooperatiban jarduera aldi baterako etetea, prestazioa kotizazio indizearen hileko kontsumo aurrerakinaren %80koa izango da (bi aparteko pagaren prorrata ere gehituta), gehi hornidura aurrerakinaren %100.

Kasu horretan, prestazioak berez sei hilabeteko gehieneko iraupena izango du, babes judizialaren eginbideen ondorioz biktima babesteko eskubidearen eraginak etenaldiak jarraitzea eskatzen duenean izan ezik. Agintari judizialak hiru hilabeteko epeetan luzatu ahal izango du etenaldia, gehienez ere hemezortzi hilabete.

128. artikulua

Genero indarkeriaren biktimentzako Prestazioan sartzeko arrazoia baldin bada mutualistak Kooperatibarekin duen harremana behin betiko amaitzea, Prestazioa oroharreko kalte ordain bat izango da, aurreko artikuluan araututako prestazioaren hileko kopuru jakin baten baliokidea.

Mutualistari dagokion hilekoen kopurua honela kalkulatuko da:

• Kotizazioko bi urtera arte, sei hileko.
• Hortik gorako kotizazio urte oso bakoitzeko, hileko bat gehiago.
• Gehienez ere hemezortzi hileko.

Mutualista berak lehendabizi genero indarkeriaren biktimentzako aldi baterako prestazioa eta ondoren amaitzeagatiko prestazioa eskatzen baditu jarraian, aldi baterako prestazioa jasotzen aritu den aldiak murriztu egingo du kalte ordaina kalkulatzeko kontuan hartu beharreko hilekoen kopurua.

129. artikulua

Emakume mutualista batek genero indarkeriaren biktima izateagatik bere lanaldia murriztu badu, 127. eta 128. artikuluetan jasotako prestazioak mutualistak lanaldia murriztu ez balu bezala kalkulatuko dira.

130. artikulua

127. artikuluan araututako genero indarkeriaren biktimentzako aldi baterako prestazioa arrazoi hauengatik amaituko da:

• Erregelamendu honetako 127. artikuluan aurreikusitako epeak betetzea.
• Lan harremana amaitzeagatik 128. artikuluan jasotako genero indarkeriaren biktimentzako Prestazioan sartzea.
• Emakume mutualista lanean berriro hastea, norberaren edo besteren kontura.
• LagunAro, EPSVko Erretiro eta Ezintasun Iraunkorreko pentsioetan sartzea.
• LagunAro, EPSVren Enplegurako Laguntzaren aurre-erretirora sartzea.
• Emakume mutualista hiltzea.

Neurri espezifikoak Alarguntasuneko prestazioari dagokionez

131. artikulua

Genero indarkeriaren biktima den emakume mutualistari lesioak edo heriotza eragiteagatik epai irmoa jaso duenak galdu egingo du mutualista horrek sortutako alarguntasun pentsioaren onuradun izaera, salbu eta haien artean behar bezala egiaztatutako errekontziliazioa dagoenean.

Kasu horretan, mutualistak eta kondenatuak elkarrekin dituzten seme-alabak umezurtz absolututzat hartuko dira Erregelamendu honetan aurreikusitakoaren ondorioetarako.

Seme-alabak adingabeak edo desgaituak badira, LagunAro, EPSVko Zurztasun Absolutuko pentsioaren onuradunak badira, inola ere ez zaio hori kondenatuari ordainduko, baizik eta seme-alaba onuradunen zaintza esleitua duen pertsona fisikoari edo erakundeari.

Kondenatu duten pertsonak LagunAro, EPSVri itzuli beharko dio horrek alarguntasun pentsioaren kontzeptuan ordaindu dizkion zenbatekoak, dagokionean.

Gainera, LagunAro, EPSVk kautelaz eten ahal izango du alarguntasun pentsioaren ordainketa, hipotesi horietan eta Gizarte Segurantzaren araudian aurreikusitako irizpide berekin bat eginda.

Emakume mutualista genero indarkeriaz hil duena ez bada, heriotzaren unean, haren ezkontidea edo izatezko bikotekidea, Kontseilu Errektoreak erabaki ahal izango du alarguntasun pentsioa ezkontide edo izatezko bikotekide horren eta heriotzaren eragileak eta hildako mutualistak izan ditzaketen seme-alaben artean banatzea.

Mutualista batek genero indarkeriaz emakume bat hiltzen badu, Kontseilu Errektoreak, Erakundearen gizarte aurreikuspeneko sistemarekiko koherentzian oinarrituta, umezurtz absolutuko prestazioa aitortu ahal izango die seme-alaba horiei. Hala, prestazio horrengatik ordaindu beharreko zenbatekoak, hala badagokio, genero indarkeria eragin duen mutualistak sor litzakeen etenaldiko mutualistaren eskubidetik deskontatuko dira.

Beste neurri osagarri batzuk

132. artikulua

Genero indarkeriaren biktima izan den emakume mutualista bati lesioak edo heriotza eragiteagatik epai irmo baten bidez kondenatu duten pertsona ezingo da izan aipatu mutualistak eragindako Desgaituentzako Laguntza, Osasun Laguntza, Heriotzagatiko Laguntza eta Etenaldiko Laguntzako prestazioen onuraduna edo hartzailea, salbu eta, dagokionean, haien arteko errekontziliazioa badago, behar bezala egiaztatuta.

Lehenengoa: 2010eko martxoa baino lehenagoko ereduko Erretiro eta Alarguntasun pentsiodunak

2010-03-31 baino lehen pentsioa kobratzen hasiko diren Erretiro eta Alarguntasun pentsiodunek data hori baino lehen pentsioak eguneratzeko zegoen sistema mantenduko dute, eta horrela urtero, apirilean, pentsioa eguneratuko zaie KPIk aurreko urtean izandako gehikuntzaren %70 aplikatuz.

Erretiro pentsioduna hiltzen bada, Alarguntasun pentsioa sortuz, pentsio hau aurrez hartzen zen Erretiro pentsioaren %90ekoa izango da, salbu kasu hauetan:

• Baliaezintasun Handitik datozen kasuetan, non aipatutako %90eko ehuneko hori kalkulatuko baita Baliaezintasun Handiari dagokion %50eko igoera kontuan hartu gabe.
• 84 d) artikuluan aurreikusitako birbanatze kasuetan, zeinetan %90 aplikatuko baita 95. artikuluaren arabera dagokion erreferentziaren gainean, salbu eta 2013-03-31n birbanaketaren bigarren aldian sartu baziren (pentsio murriztua), eta, orduan, data horretan birbanaketarako zegoen araudia mantenduko dute. Ondorioz, heriotza gertatu eta alarguntasun pentsiorako eskubidea badago, hori ez da kalkulatuko Prestazioen Erregelamenduko 95. artikuluaren arabera (jasotzen ari zen erretiro pentsioaren %90), baizik eta erretiratuak eskatutako birbanaketa aplikatu gabe jasoko zuen pentsioaren %90 aplikatuz.

Alarguntasun pentsio honen eguneratzea, behin eragin ondoren, Xedapen honen lehen paragrafoan araututako sistema beraren arabera egingo da.

Heriotza gertatzen bada, Alarguntasuna eguneratzeko eta bihurtzeko araubide hori bera aplikatuko zaie 1951-01-01aren aurretik jaiotako mutualistek eragindako pentsioei, 2010-03-31n alta egoeran bazeuden.

Bigarrena: 1951-01-01 eta 1960-12-31 artean jaiotako mutualistak

1951-01-01 eta 1960-12-31 artean jaiotako mutualistek, alta egoeran baldin badaude 2010-03-31n, aukeratu egin dezakete: edo data horretan indarrean dagoen kotizazio sistema mantentzea, LagunAro, EPSVri kotizazio proportzionalean eta LAAB-RETAri gutxieneko oinarriengatiko kotizazioan oinarritua, edo 1961-01-01etik aurrera jaiotako mutualistentzat eta 2010-04-01etik aurrera sartutako alta guztientzat nahitaez ezarritako kotizazio ereduari heltzea 2011-01-01etik aurrera.

Kotizazio modalitate bat edo bestea hautatzea 2010-08-31 baino lehen egin beharko da, eta gero ezingo da aldatu orduan hartutako erabakia.

Mutualistak ez badu aukera garbirik egiten aipaturiko data baino lehen, 2010-03-31n indarrean dagoen kotizazio sistema mantentzeko aukera aplikatuko da.

Hirugarrena: 1951-01-01 eta 1960-12-31 artean jaiotako mutualistak, 2010-03-31n indarrean dagoen kotizazio sistema mantentzen dutenak

1951-01-01 eta 1960-12-31 artean jaiotako mutualistei, 2010-03-31n alta egoeran egon eta orduan indarrean dagoen kotizazio sistema mantentzeko aukera egiten dutenei, Erretiro, Alarguntasun eta Ezintasun Iraunkorreko pentsioak kalkulatzeko, honako irizpide hauek aplikatuko zaizkie.

Erretiro pentsioa:

Prestazio honetarako eskubidea izateko, mutualistak gutxienez ehun eta hogei hilabetez kotizatu beharko dio LagunAro, EPSVri, eta hauetako hirurogei behintzat erretiro dataren aurre-aurrekoak izango dira (ondorio hauetarako ez da zenbatuko lan utzialdi babestuaren denboraldia, Prestazioen Erregelamenduko 79. artikuluko e) atalean jasoa); sortzen, berriz, hurrengo hilabetearen lehen egunetik hasiko da.

Erretiro Pentsioaren Oinarri Erregulatzailea zehatzeko batez besteko indizea honela kalkulatuko da:

• 1995-03-31n altan zeuden eta erretiratu arte hala jarraituko duten mutualistak: azken hirurehun eta hogeita hamar hilabeteetako batez besteko indizea, baina 1995-03-31ren aurreko aldirako indizetzat hartuta data horretara arte zuten indizea, konputagarria balitz, salbu eta kalkulua mesedegarriagoa bada kotizaziorik oneneko hirurehun eta hogeita hamar hilabeteak hartuta egiten bada, edo egiaztatzen den kotizazio aldikoa hartuta, aldi hori laburragoa bada.
• 1995-03-31tik aurrera sartu edo berriz sartu diren mutualistak: kotizaziorik oneneko hirurehun eta hogeita hamar hilabeteetako batez besteko indizea, edo kotizazio aldikoa, aldi hori laburragoa bada.

Oinarri Erregulatzailea, kolektibo honek erretiroa hartzen duenean LAAB-RETAri gutxieneko oinarriengatik kotizatuz LagunAro, EPSVren Erretiro eta Alarguntasun Prestazioen Tarifan indarrean dagoen kontsumo aurrerakinarekin bat etorriko da, batez besteko indizea kontuan hartuta, aurreko paragrafoetan ezarritakoaren arabera kalkulatuta, eta hori urtero eguneratuko da Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera.

Oinarri Arautzaileari aplikatu beharreko Erretiro Pentsioaren ehunekoa kalkulatzeari dagokionez, berriz, irizpide hauek hartuko dira kontuan:

• 1995-03-31n altan zeuden eta erretiratu arte hala jarraituko duten mutualistak: %36 aplikatuko da kotizazioko hamar urteko, eta, hamar urtetik aurrera, %1,20 urte bakoitzeko, %60ko mugarekin.
• 1995-04-01etik 2002-03-31ra bitartean altan zeuden eta erretiratu arte hala jarraituko duten mutualistei, aurreko paragrafoan ezarritakoa ez badagokie: %2 aplikatuko zaie kotizatutako urte bakoitzeko, %60ko mugarekin.
• 2022-03-31tik aurrera sartu edo berriz sartu diren mutualistak: ehunekoa %60koa izango da erretirorako 35 urte edo gehiago kotizatu badira, eta ehuneko hori proportzionalki murriztuko da kotizaziorako aipatutako 35 urteak betetzen ez badira.

Erretiro pentsioa hilabetea bukatzean ordainduko da, urtean hamabi aldiz, eta Oinarri Erregulatzailearen gainean ateratzen den pentsiorako ehunekoa aplikatzearen emaitza izango da.

Erretiro aurreratua bada, hortik ateratzen den zenbatekoaren gainean %0,5eko murrizketa aplikatuko da 65 urte baino lehenagoko hiruhileko edo zatiki bakoitzeko.

84. artikuluko b) eta c) ataletan erretiro pentsioa eteteko hipotesiei dagokienez, etendako erretiro pentsioa handitu egingo da berriro hastean edo sartzean, etenaldi horretan LagunAro, EPSVk aplikatutako urteko eguneraketen zenbatekoarekin, eta %1,25eko koefiziente inkremental bat ere aplikatuta, 65 urtera arte etenda geratu den erretiro aurreratuko pentsioaren hiruhileko oso bakoitzeko, eta, adin horretatik aurrera, 85. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Bere borondatez, mutualistak eskatu ahal izango du erretiro pentsioa birbanatzeko, Prestazioen Erregelamendu honetako 84 d) artikuluan ezarritako baldintzetan.

Pentsioa, eragin ondoren, urtero eguneratuko da, Batzar Nagusiak, Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera, urtero onartzen duenaren %70ean.

Hala ere, mutualistak, espresuki horrela eskatzen badu erretirora iristean, aukera izango du Batzar Nagusiak, Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera, urtero onartzen duenaren %100ean eguneratzeko, baina kasu honetan Erretiroaren irteerako pentsioa %5 gutxituko da, atal honen lehenengo hiru paragrafoetan araututakoa aplikatuz ateratzen den emaitzaren gainean.

Alarguntasun pentsioa:

Erretiroa hartu baino lehen mutualista hil delako Alarguntasun pentsioa sortzen denean, pentsio hori urtean hamabi hilabetekotan ordainduko da hilabetea bukatzean eta Oinarri Erregulatzailearen %52koa izango da.

Oinarri Erregulatzailea mutualistak azken hirurogei hilabeteetan –edo horrenbeste ez badira izan, kotizaturiko hilabeteetan– izan duen batez besteko kotizazio indizearen kontsumo aurrerakina izango da, mutualista hiltzen denean LAAB-RETAri gutxieneko oinarriengatik kotizatuz LagunAro, EPSVren Erretiro eta Alarguntasun Prestazioen Tarifan indarrean dagoena.

Alarguntasun pentsioa sortzen bada erretiro pentsioduna hil delako, Lehenengo Xedapen Iragankorreko bigarren paragrafoan jasotako irizpide berberak aplikatuko dira. Alarguntasun pentsio horrek, behin eragin eta gero, alarguntasuna eragin duen mutualistaren erretiro pentsioari aplikatzen zaion araubide berari jarraituko dio.

Ezintasun Iraunkorreko pentsioa:

Erretiroa hartu baino lehen, Ezintasun Iraunkorreko prestazioa aitortzen bada (Ezintasun Iraunkor Absolutu, Baliaezintasun Handi edo Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatu mailetan), Erregelamendu honetako 107. artikuluan aipatzen den biziarteko ezintasun iraunkorreko prestazioa jasoko dute, baina berezitasun batekin, hain zuzen, ezintasun iraunkorraren aurreko hasierako osagarri teorikoa zehazteko, honako hau hartuko da kontuan:

• Oinarri Arautzailea mutualistak gertaera eragilearen aurreko azken hirurogei hilabeteetan –edo horrenbeste ez badira izan, kotizaturiko hilabeteetan, Ezintasun Iraunkor Absolutuan eta Baliaezintasun Handian– izan duen batez besteko kotizazio indize asimilatuaren kontsumo aurrerakina izango da, LAAB-RETAko gutxieneko oinarriengatik LagunAro, EPSVko Tarifan indarrean dagoena.
• Prestazio hauengatik hasierako diru kopurua arrazoi beragatik Gizarte Segurantzak ordaintzen dituen zenbatekoen beharrezko osagarria izango da, mutualista irits dadin Oinarri Arautzailearen %150, %100 edo %60ra, hamabi hilabeteri dagokiona, Baliaezintasun Handia, Ezintasun Iraunkor Absolutua edo DIOK den, hurrenez hurren.

Pentsioak eguneratzea:

Kolektibo honen pentsioak urtero eguneratuko dira Prestazioen Erregelamendu honen 86. artikuluan araututakoaren arabera, salbu erretiroa hartzeko unean mutualistak aukeratu badu %5eko koefiziente murriztailea ez aplikatzea. Kasu horretan, aipaturiko 86. artikuluaren aplikaziotik ateratako ehunekoaren %70rekin eguneratuko dira.

Laugarrena: Ezintasun iraunkorreko pentsiodunak 2021-03-31n

LagunAro, EPSVko Ezintasun Iraunkorreko pentsiodunei, Ezintasun Iraunkor Absolutu, Baliaezintasun Handi edo Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuko modalitateetan, prestazio horiek 2021-04-01aren aurretik kobratzen hasi badira, gaur egungo aldi baterako ezintasuneko eta ondorengo erretiroko prestazioa biziarteko ezintasun iraunkorreko pentsio bihurtuko zaie, Erregelamendu honetako 107. artikuluan xedatutakoaren arabera.

2021-03-31n Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuan dauden pentsiodunek, eskubidea erabili badute autonomo kuota ordaintzeko beharrezko zenbatekoa prestazio moduan mantentzeko, 2020-06-30aren aurreko araudian prestazio horrek aurreikusten zuen moduan, aldizka LagunAro, EPSVren aurrean egiaztatu beharko autonomo kuotak ordainduta dituztela, prestazioaren zati horretarako eskubidea izaten jarraitu ahal izateko.

Bosgarrena: 2010-03-31n alta egoeran zeuden mutualistak, kotizazio eredu berriaren mende geratzen direnak

1961-01-01etik aurrera jaiotako mutualistak, 2010-03-31n alta egoeran daudenak, kotizazio eredu proportzional berriaren mende geratuko dira, nahitaezko izaeraz talde honentzat ezarria, baita mutualista berrientzat ere, 2011-01-01etik aurrera.

Kotizazio eredu berri honen mende geratuko dira, halaber, 1951-01-01 eta 1960-12-31 artean jaiotako mutualistak, beren borondatez erabakitzen badute horretaz baliatzea, Bigarren Xedapen Iragankorrean araututako aukera hartu dutelako horretarako ezarritako epean.

Erretiro pentsioa:

Bi kasuetan, mutualista hauen Erretiro pentsioa honako irizpide hauen arabera kalkulatuko da:

Hasierako erretiro eskubide bat kalkulatuko da 2010-03-31ra arte egindako kotizazioengatik, arau hauek aplikatuta:

• Indarrean dagoen sistemarekin mutualistak 65 urte betetzen dituenerako izango duen pentsioaren ehunekoa hartuko da abiapuntu, hau da, bere egoera pertsonala kontuan hartuta eta Bigarren Xedapen Iragankorrak ezartzen duena aplikatuta dagokion pentsio ehunekoa.
• Ehuneko hori zuzendu egingo da 2010-03-31ra arte benetan kotizatutako aldiaren eta 65 urte bete arte kotizatuko lukeenaren arteko proportzioaren arabera.
• Horrela lortutako ehunekoa, hain zuzen, LagunAro EPSVn data horretan (201003-31) indarrean dagoen Tarifaren arabera aintzat hartuko den aldian kotizazio hoberena izan duten hilen batezbestekoari dagokion kontsumo aurrerakinari aplikatuko zaio.
• Indize horiek izango dira, 2010-03-31ra arte indarrean dagoen sistemaren arabera eta Bigarren Xedapen Iragankorrak ezarritakoaren arabera, erretiro pentsioa erregulatzen duen oinarria kalkulatzeko zenbatuko dena erretiroa 65 urterekin eta gutxienez 36 hileko indizerekin hartzekotan, ez bada denbora gutxiago kotizatu dela egiaztatzen bada; kasu horretan, benetan kotizatutako aldian izandako indize guztiak hartuko dira kontuan.
• Ateratzen den zenbatekoa %5 beherantz zuzenduko beharko da, pentsioa eguneratzeko irizpidearen aldaketarengatik; 2010-03-31n mutualistak izango duen adinaren arabera, eta beste ehuneko bat gorantz, mutualistak 2010-03-31n izango duen adinaren arabera. Bi faktore horien konbinazioak beti 1 baino handiagoa izango den eta mutualistaren adinaren arabera jarraian adierazten den formula aplikatuta ateratzen den koefiziente bat aplikatzea ekarriko du:
  Koef. = 0,95 x (1,04 + 0,001 x 60 urte bete arte gelditzen zaizkion hilak).

2010-03-31ra arte indarrean den eredupean egindako kotizazioengatiko hasierako eskubide honi 2010-04-01etik aurrera egiaztatuko diren erretiro eskubideak batuko zaizkio eredu berriaren pean egindako kotizazioengatik. Horiek, hain justu, Prestazioen Erregelamendu honen 83. artikuluan araututako sistemaren arabera ibiliko dira.

Ezintasun Iraunkorreko pentsioa:

Desgaitasun Iraunkor Oso Kualifikatuko prestazio bat aitortzen bada, horren ondorioetarako data edozein delarik ere, eta Ezintasun Iraunkor Oso bihurtzen bada, Gizarte Segurantzak 2010eko erreforma onartu aurretik aitortua, edo, kotizazio eredu berria egiazki aplikatzen hasi zenetik, Gizarte Segurantzan prestazio horren oinarri erregulatzailea kalkulatzeko behar zen denboran zehar, Erregelamendu honetako 107. artikuluan jasotako ezintasun iraunkorreko biziarteko prestazio horretan sartuko dira, baina berezitasuna izango da, ezintasun iraunkorraren aurretiazko hasierako osagarria zehazteko, kontuan hartuko dela baita ere Hirugarren Xedapen Iragankorrean ezarritakoa, mutualistarentzat onuragarriagoa bada.

Seigarrena: Etenaldiko mutualista

2010-03-31 baino lehen sortutako etenaldiko mutualista egoera guztietan ez da aldatuko data horretan metaturik duten berme kapitala.

Halaber, ez da onartuko inolako eskubiderik 2010-03-31 baino lehen erregistraturiko bajengatik, baja unean ez bazituzten betetzen ezarritako baldintzak etenaldiko mutualistaren figura honetaz baliatzeko (eta baldintza horien artean azpimarratzekoa da Erretiro prestaziorako gutxienez hamar urtez kotizatu izana).

2003-03-31n etenaldiko mutualista zirenek, etenik gabe egoera horretan irauten badute prestazioa eskatu arte, Erregelamendu honetako 111. artikuluan ezarritako modalitateez gain, ordainketa modura biziarteko errenta aukera dezakete, ezaugarri hauekin:

• Hilabetea amaitutakoan ordaintzekoa, 12 aldiz urtean. Erretiro pentsioen ehuneko eta data berean errebalorizatuko da, Prestazioen Erregelamendu honen 84. artikuluan araututako baldintzetan. Hasierako kapitala eskari egunera arte metatutako berme kapitalaren araberakoa izango da.
• Heriotza gertatuz gero, erretiratu baten heriotza gertatzean jasotzen den alarguntasun prestazioa bezalako errenta bat jasoko du ezkontideak. Ezkontiderik ez badago, errenta hori 25 urte baino gutxiagoko umezurtz absolutuek jasoko dute, adin hori bete arte, edota zaharragoek ere bai, lanerako ezinduta baldin badaude.

Zazpigarrena: 2010-03-31n alta egoeran dauden mutualistak, baina data horretan beraien alde erretiro prestaziorako kotizatzen ez denean

2010-03-31n LagunAro, EPSVn alta egoeran dauden mutualistek −data horretan beraien alde Erretiro prestaziorako kotizatzen ez denean, Estatutu Sozialetako 39. artikuluan araututakoaren arabera aukera hori onartzen duen kotizazio sistema berezi batez baliatzen direlako, baina bere garaian beraien alde kotizatu baldin bazen aipaturiko prestaziorako− hasierako erre ro eskubide bat izango dute pentsio eredu berrian beraien alde 2010-03-31 baino lehen egindako kotizazioengatik, eta hori gerora egingo diren kotizazioek sortuko dituzten eskubideei erantsiko zaie.

Zortzigarrena: Berriro sartzen direnak

LagunAro, EPSVtik 2010-03-31 baino lehen irtendako mutualistek, kooperatiba bazkide babesle batean berriro sartzeagatik data hori baino geroago berriro itzultzen badira, lanera itzuli ondoren gutxienez bost urtez jarraian egon behar dute mutualista gisa, Erretirorako kotizatzen, mutualista izan ziren aurreko etapan beraien onurarako egindako kotizazioengatik eskubide gehigarria izan dezaten, salbu etenaldiko mutualistak baldin badira. Kasu horretan, beraien eskubideak Prestazioen Erregelamenduaren 114. artikuluan ezarritakoaren arabera arautuko dira.

Bederatzigarrena: 2022-04-01 baino lehen eragindako Alarguntasun, Zurztasun eta Zurztasun Absolutuko pentsioak

2022-04-01 baino lehenago hildako mutualistek edo pentsiodunek eragindako alarguntasun pentsioei ez die eragingo 2022ko martxoko ohiko Batzar Nagusian onartutako estaldura horren erreformak.

Kasu horietan, onuradunek prestazioa sortzeko unean indarrean zegoen erregulazioaren arabera zegokien pentsioa eta eguneratzeko araubidea mantenduko dituzte, eta ez da Zurztasun pentsiorik gehituko.

Lehenen eta Hirugarren Xedapen Iragankorrei atxikitako mutualista eta pentsiodunen heriotzak Alarguntasun pentsioa eragingo du eta, dagokionean, Zurztasun Absolutukoa haren onuradunentzat, Xedapen Iragankor horietan kalkulatzeko eta eguneratzeko sisteman oinarrituta, eta inola ere ez da pentsiorik gehituko Zurztasun kontzeptuagatik.

Aurreko bi paragrafoetan adierazitako Alarguntasun pentsioaren onuradunak hiltzen badira, Zurztasun Absolutuaren pentsiorako eskubidea sortuko da (ez Zurztasunarena), baldin eta ezarritako baldintzak betetzen dituzten seme-alabak badaude. Zenbatekoa, berriz, hildako pertsona jasotzen ari zen Alarguntasun pentsioaren balio berekoa izango da. Zurztasun Absolutuaren pentsio hori hildako pertsonak jasotzen zuen Alarguntasun pentsioa eguneratzeko zegoen araubidearen arabera eguneratuko da.

Hamargarrena

LagunAro, EPSVren Prestazio Batzordeak zera onartu ahal izango du: LagunAro, EPSVk enpleguari laguntzeko dituen prestazioen ondorioetarako 2022-03-03a baino lehen desegintzat jo diren kooperatibetako mutualistek, Prestazioen Erregelamendu honetan aurre-erretiroa hartzeko ezarritako baldintzak betetzen badituzte, 55 urtetik aurrera egin ahal izatea, baldin eta aurre-erretiro hori 2024-12-31 baino lehen hasten bada. Kasu horretan, aurre-erretiroa 61 urterekin amaituko da.

Era berean, LagunAro, EPSVko Prestazioen Batzordeak zera onartu ahal izango du: aurre-erretiroa hartzeko Prestazioen Erregelamendu honetan ezarritako baldintzak betetzen dituzten eta egiturazko langabezian deklaratu diren gainerako mutualistek 58 urtetik aurrera egin ahal izatea, edo, salbuespen gisa, 55 urtetik aurrera, baldin eta LagunAro, EPSVk adierazi badu kooperatiba deseginda dagoela edo zailtasun bereziak dituela, aurre-erretiro hori 2024-12-31 baino lehen hasten bada eta kooperatibak hala eskatzen badu irismen orokorrez, hau da, aurre-erretiroko espedienteak eragindako bazkide guztientzat. Kasu horretan, aurre-erretiroak 61 urterekin amaituko dira.

Hamaikagarrena

21-03-31n Ezintasun Iraunkorreko pentsiodunak ziren pertsonek, Kontseilu Errektoreak 2021-06-20ra arte emandako epe berezian oinarrituta, 2021-03-31ra arte zegoen Ezintasun Iraunkorreko estaldura mantentzea erabaki bazuten, hau da, 65 urtera arte Ezintasun Iraunkorreko aldi baterako pentsioa eta 65 urtetik aurrera Erretiroko biziarteko pentsioa, eta ez 2021-03-01etik aurrera indarrean dagoen estaldura, hau da, Ezintasun Iraunkorreko biziarteko pentsioa, aukeratutako estaldura hori mantenduko dute LagunAro, EPSVko pentsiodunak diren bitartean, eta erabaki horretan ezingo da etorkizunean atzera egin.

Hamabigarrena: Iraupen mugatuko mutualistak

Iraupen mugatuko lotura 2022ko uztailaren 31 baino lehen amaitu duten iraupen mugatuko mutualistek data horretan indarrean dagoen eskubideen araubidea mantenduko dute, eta bere garaian kalkulatu zen Baja Mugatuaren prestazioa ez da aldatuko, ezta horren estalduraren epea ere. Halaber, iraupen mugatuko mutualista gisa baja hartu eta 36 hilabete igaro eta gero, Baja Mugatuaren kontzeptuan ez bada bere izenean eratutako funts indibidual osoa kontsumitu, mutualistak etenaldiko mutualista izaera hartuko du, kontsumitu gabeko funtsaren pareko hasierako berme kapital batekin, eta une horretatik aurrera bere eskubideak Prestazio Erregelamendu honen III. Kapituluaren Laugarren Sekzioan ezarritakoaren arabera arautuko dira.

Iraupen mugatuko kontratua amaitu zenetik hogeita hamasei hilabeteko epe horretan hiltzen bada, kontsumitu gabeko funtsa ordainketa bakarrean ordainduko zaio dagokion onuradun edo oinordekoari, etenaldiko mutualisten heriotza kasuetarako 113. artikuluan ezarritako baldintzetan eta lehentasunezko hurrenkeran.

2022ko uztailaren 31n kooperatibarekin iraupen mugatuko sozietate lotura mantentzen duten iraupen mugatuko mutualistak 2022ko uztailaren 27ko Batzar Nagusian onartutako eredu berriari atxikiko zaizkio, eta, Erretiroaren sortzapena aitortuko zaie, LagunAro, EPSVn iraupen mugatuko mutualista gisa sartu zirenean iraupen mugagabeko bazkide gisa lanean hasi izan balira eratuta luketenaren berdina, data horretan metatutako funts indibidualaren kargura. Bere mesedetan ordaindutako Baja Mugatuko kuotak metatuz osatutako funts indibidualaren gainerako zenbatekoa, hilero eguneratuta une bakoitzean indarrean dagoen interes teknikoarekin, Enplegu Laguntzarako Funtsean sartuko da. LagunAro, EPSVn iraupen mugatuko mutualista gisa sartu zenetik kotizatutako aldia ondorio guztietarako konputatuko da kooperatiban baja hartuz gero legokiokeen Baja Mugatuaren prestazioa kalkulatzeko, Prestazio Erregelamendu honen IV. Kapituluan araututako baldintzetan.

Halaber, LagunAro, EPSVn iraupen mugatuko mutualista gisa sartu zenetik kotizatutako aldia konputatu egingo da baja hartuz gero kooperatibari aplikatu beharreko kofinantzaketa zehazteko, Prestazio Erregelamenduaren 122. artikuluan xedatutakoarekin bat eginda.